|
 |
ogalego.eu // ogalego.gal son Vitoria Ogando Valcárcel e Anxo González Guerra, catedráticos de L. e Lit. Galega xubilados
ogalego.eu // ogalego.gal son Vitoria Ogando Valcárcel e Anxo González Guerra, catedráticos de L. e Lit. Galega xubilados |
ORTOGRAFÍA
0.- Coronavirus: acento gráfico
1.- Aplicar teoría
5.- Ocos para encher
6.- Ocos para b/v
8.- Dito popular
9.- Ocos para h
10.- Homónimos con h
11.- Ocos para g/gu/gü
13.- Texto sen acentos gráficos
14.- Texto sen acentos gráficos nin v/b
15.- Puntuar correctamente o texto
16.- Puntuar correctamente o texto
17.- Test ortografía 1: acentos gráficos 1
18.- Test ortografía 2: acentos gráficos 2
19.- Test ortografía 3: b/v/h/x
20.- Test ortografía 4: varios
Axuda teórica para regras de acentuación
Aprendendo a poñer o acento gráfico en 2020 co coronavirus
1- Por que coronavirus non leva acento gráfico?
2- Cantos acentos faltan e onde nas seguintes frases, pense o número, mire onde e comprobe:
-Por que a xente considera que o papel hixienico e bo para combater o virus, e se non o pensa, por que acabou con el no super?
-Auga e xabon. E a formula mais eficaz para inactivar o virus. Ademais, as mans representan a via de transmision mais directa.
-As mascaras so son utiles se usan ben e se combinan co lavado frecuente de mans. Debe empregalas sempre que as autoridades o recomenden. Tampouco son validas as do Entroido de Verin.
-O protocolo e moi claro. Se ten sintomas chame ao 900400116 e siga as instrucions dos medicos. Non vaia ao sanatorio nin ao centro de saude dar unha volta e ver o ambiente, so con urxencias urxentes.
-Para tusir ou esbirrar compre tapar a boca e o nariz contra a cara interna do cobado, co brazo flexionado, ou usar un pano dun so uso. Ainda e peor esbirrar sobre o mobil, non porque contaxie as amizades do WhatsApp, xa me entende ben.
-Podese discutir cos veciños sobre futbol? So de balcon a balcon e durante o dia, sen empregar vocabulos ofensivos para os apendices auriculares dos demais.
-Facilmente o autobus, o avion, o helicoptero non sexan os vehiculos mais axeitados nestes dias. Mellor, como se dicia antano, o coche de San Fernando, un anaquiño a pe e outro camiñando, e con metros de separacion.
-Comodamente sentada no sofa non contaxio a ninguen, nin pola television, nin polo mobil, nin a berros. Facilmente sexa o momento de ler alguns libros que estaban collendo po.
-Tarefas para hoxe, tomar o sol na venta (e se non teño sol?), vinte e duas flexions no chan, 50 levantamentos en cada man do dicionario de ingles, brincar polo corredor a pata coxa.
-Esta derradeira non ten acentos g., vai para todos e todas as profesionais que fan que o mundo funcione mentres os demais estamos na casa, son marabillosos/as, non precisan acentos g., van sobrados/as. Son as/os nosos heroes.
REMATE: Cantos acentos gráficos eran? pois . Se vostede tivo entre 0 e 9 erros, parabéns está vacinado contra a pandemia de acentuar graficamente mal. Se está entre 10 e 20, acuda a un manual de acentuación gráfica, perigo de contaxio. Se pasou dos 20, pois iso, teno difícil, mais non perda a esperanza, faga todo o posíbel por mellorar e non contaxie nas redes sociais cos seus escritos.
1.- Teoría da acentuación. Partiremos destas frases para lembrar as regras
- Todos os barbaros son altos e querense moito uns aos outros.
- Aqui habia algun rapaz que comia os bombons.
- A sua tia chegou as duas e pediu un cafe.
- Asi e mellor e mais economico.
- Alicia tiña moita paciencia con rapaces pouco amabeis.
Corrección do apartado 1
2.- Poñer o acento gráfico a todas as palabras que o precisen
Columna 1) Escoitar as palabras para facer ditado:
Columna 2) Escoitar as palabras para facer ditado:
Corrección completa do apartado 2
-Escoitar as frases para facer ditado:
Na rua onde vivia miña tia habia un baul que so se via de dia, ainda que de noite saia a lua e o iluminaba.
Colleu a agulla, pinchou o dedo, botou sangue e pediu auxilio. Tomei unha gasa e non me serviu, collin unha toalla e puxenlla.
Dixo el que hoxe a tarde e o mellor dia para ir aos cogomelos e as castañas.
No tempo dos apostolos habia uns homes moi barbaros que subian as arbores e comian os pexegos.
A avoa colleu o fio e pediu a agulla para ir coser ao seu cuarto.
Helena toca a harmonica na horta mentres Henrique varre coa vasoira.
O exterior esquerdo do Marin e estranxeiro, mais xoga mais e mellor que os de aqui.
Nos somos asi; ainda que nos ofrecian alguns cartos, negamonos a sair pola television.
Xamais pensei en Elias, el non e o rei do xogo. Todos os anos o botan dos equipos nos que xoga.
Non esaxero se digo que e estraño ser bilingüe aqui, ainda que hai alguns que o son.
O avogado recibiu o acusado na rua e colleu un taxi vermello.
Ai habia uns homes moi divertidos que partian ovos coas balas de pistola que atoparon nun oco da parede.
Para cumprir as nosas leis, traian os papeis traducidos a nosa lingua e asi xamais entraban no carcere.
Vos vivistes nun pais que trataba ben as mulleres. Ali nunca houbo discriminacion sexual.
As catro da tarde, as duas irmas decidiron ir a casa da avoa levarlle a tarta que compraran.
Compre falar co teu curman Brais para convencelo de que compre aquel boneco e llo dea a Laura.
Dalle as grazas a esa amiga da tua nai; porque se non llas das, vouche tirar das orellas.
Ten do de min e mais do teu amigo, que non quixemos ofenderte.
Estou convencido de que e dificil aprendelo e ainda mais lembralo despois, mais farei un esforzo por intentalo.
Como lle fagas o no a gravata tan apertado, non poderas abotoar a camisa no pescozo.
Nos sabemos que nos bosques hai moitos animais descoñecidos, mais nunca nos levaron a eles para que os puidesemos ver no seu habitat.
Sabedes o que hai que facer para por un libro sobre aquela mesa? Entrar pola porta, pasar por todo o cuarto e procurar non topar coa cadeira que esta ao lado dela.
Dime dunha vez se ves ao cine ou non ves. Eu penso que debes vir, non ves que se non, non teras outra oportunidade de ver esa pelicula?
Mirade, o rapaz do que falamos ven entre todos aqueles que levan gafas porque non ven ben e el e o que menos ve.
Xa vos dixen que nunca o virades, agora que se vos insistides en que o coñecedes, sera certo.
So sei que pola tua culpa, o gato rompeu a pola da laranxeira, porque o asustaches e agatuñou por ela espantado.
Facilmente seria asi como teria que suceder: as suas duas tias terian que sair pola rua, ainda que non era de dia nin estaba a lua.
Colleu unha chave, abriu a porta e saiu. Pediu un taxi, mais non habia ali ningun taxi. Berrou moito e nada, non veu ninguen. Ademais despois empezou a chover.
Na nosa lingua as bagoas son faciles de recoñecer.
As augas quentes son moi tipicas de Ourense, chamanse As Burgas.
Maria e curma de Matias e irma de Elias, o que vivia en Marin.
Dixo o chofer do arcebispo que a atmosfera que se respira na arquidiocese non e a que lle gusta a elite dos cregos
Non foi a Olimpiada por ter a rubeola, polo que pasou un veran moi anodino
Corrección completa do apartado 3
4.- Puntuar e acentuar correctamente os textos
-Escoitar o texto para facer ditado:
a)
creo querido amigo que nos trabucamos asi pois devolvamoslles os cartos e quedaremos ben ben se via que Luis Carme Andrea e Noa non estaban interesados no proxecto dixeronnos que si mais non cumpriron xa dixera teu pai non vos fiedes deles rapaces cando el o dixo por algo seria agora teremos que decidir onde investimos os cartos que nos volvan meu tio que ven do Brasil podenos orientar pois ten experiencia niso sempre pode buscar unha empresa seria honesta e forte un negocio que prometa eu xa falara coa Caixa e co Manel ainda que non vise moitas perspectivas polo tanto e mellor vermonos maña antes da reunion
b)
Escoitar o texto:
...neses minutos iniciais o Lugo causou unha boa impresion pois agardaba aos ourensans e controlando ben os seus homes mais perigosos lanzaba ataques con certo perigo o xogo ofensivo do equipo das Burgas estaba favorecido pola marcaxe individual dos lucenses que non sempre eran capaces de suxeitar os dianteiros neses momentos de bo xogo produciuse outro gol tamen obra de Mouro mais o colexiado anulouno por fora de xogo os bos agoiros sen embargo non duraron moito o Lugo empezou a ter problemas de marcaxe na defensa e deixoulle moitos ocos a Matias creou moito perigo o ex-deportivista ao propio Pepiño e ao rapidisimo Lueiro a primeira grande oportunidade para os das Burgas chegou no minuto 35 e estivo nas botas de Alongos o louro dianteiro que chegou con problemas fisicos non fixo un bo partido mais deixou duas ou tres pinceladas da sua clase como nesta ocasion en que se adiantou a Muiños e Lucho tivo que evitar o gol sobre a liña
c) Puntúa, corrixe a ortografía e redacta mellor:
Estimada mari pepa saberas como chejei a abana pois mari pepa saberas que estou traballando nun inxenio entre nejros e nejras que coidei morrer no bapor de tan malo que me puxen sabras como este pais e moi pobre e moi feo todos son nejros e nejras que cheiran que apestan mandame adecir se marchou pro servisio necho o da culasa a abana e moi fea saberas ca comida e moi mala nin o demo acome inda acomen mellor os cochos alo pois mari pepa saberas que me quero marchar o maisaxiña que poida senon non duro un ano pois saberas que aqui non se pode vivir memorias a lelo o de curral ea quantos por min pregunten saberas como jardo o teu pano moi jardadiño memorias a todolos que prejunten por min a señas prames cribir son Estas posasí inxenio conChita cuba para entrejar a esteBo souto 33
(Xosé Lesta Meis, Estebo, 1981, Ed. Xerais de Galiza, p. 171)
d) Puntúa e corrixe acentuación e ortografía:
Escoitar as frases para facer ditado:
1. Que e un quilovatio? eme igual o que sexa e dicir dame o mesmo teño moita presa por que teño presa? pois porque estou eu so
2. ti es un cobarde! ves xunto a min co teu mobil de infrabermellos esaserando e falando estranseiro con algun estraño da cia ou da consellaria de educacion da xunta de galicia facilmente sesa un linguista que anda a grabar as marabillosas palabras do pobo galego
3. el saiu as duas da sua habitacion ou quizais despois xa habia tempo que non bebia e pediu mais cerbexa bebeu tanto que hinchou non lle entraba ben o osiseno na boca
4. compre por os pes ahi para poder sair fora da bola de cristal esa tamen ai que ter mais xuizo ser menos egoista e non prohibir os demais o que fas ti
5.- ven ahi o luis co seu album de reptiles e voitres fisoseme un no na gorxa o velo co seu lapis debusando bolboretas que esbaran polo oco da parede vaia caracter que ten!
Corrección do apartado 4
5.- Encher con texto os ocos respectando a puntuación, a extensión de cada frase ou liña é libre, o importante é non variar a puntuación
l.- _________, _________, ________, _________. __________. __________. __________, _________. _____________?. 2.- ___________. _________, __________. ____________. _____________!. 3.- _________. _________, _____________, ____________; _________, _________. 4.- ____________, _________. ______________. ____________, _____________. 5.- ___________, __________, __________. __________. __________. __________ -_______- ____. ___________. 6.- _________________. _____________. ______________. _______ 7.- __________. ___________. ______ "_______". |
6.- Poñer b ou v ás seguintes palabras, segundo lles corresponda
por exemplo, a..ó: avó, ..aleiro: baleiro
Escoitar as frases para facer ditado:
|
Corrección completa do apartado 6
7.- Explicar os significados dos seguintes pares de palabras
por exemplo, belo: fermoso –velo: ver+o
Corrección completa do apartado 7
8.- Escribir correctamente o dito:
se vou a vueu nun vou, vou; se non vou nun vou, non vou. (canta Luís Tosar)
9.- Poñer h ás palabras que o precisen. Por exemplo, ..edra: hedra; ..oco: oco
Escoitar as palabras para facer ditado:
Correción completa do apartado 9
10.- Explicar os significados dos seguintes pares de palabras
Corrección do apartado 10
11.- Poñer g, gu ou gü nas seguintes palabras
por exemplo, ..ota: gota; ..erra: guerra; arg..imos: argüímos
Escoitar as frases para facer ditado:
Corrección completa do apartado 11
12.- Poñer s ou x nas seguintes palabras
por exemplo, e..taca: estaca; e..terminar: exterminar
Escoitar as palabras para facer ditado:
Corrección completa do apartado 12
13.- Texto sen acentos gráficos para escribir correctamente
Escoitar o texto para facer ditado:
Tranquilo, home, para maña esta, e logo podeno inaugurar as veces que queiran. Ben, pois enterralo logo, pero fale co capataz, que esta ali, e digalle que vaia chamando o da grua que isto vai estar e asi que estea o cemento botado, logo lle hai que poñe-la pedra enriba. Non sei, sera da Xunta, leva toda a tarde por ai, dando voltas. Anda, oh, pasamo prendido que eu estou nesto. Hache de estar nalgun bar da Porta do Camiño, estes das gruas escapanlle o traballo que mete medo. Ai, seranche duas toneladas ben. Iso? Duas toneladas, digocho eu. Se non e pola grua esta, fan falla trinta homes, ainda non chegan. Pero vaia tumba. Home, non sera, pero a ti e mais a min non nos han facer unha tumba asi, nin tanta cerimonia. Nun caixon ainda te metia eu a ti, e despois cravabao ben e tirabao polo rio abaixo. Pois coa tampa facia unha boa mesa para poñer diante da casa embaixo da parra. Ou ainda mais, ti mira iso fixerono entre varios homes, ponlle que tres, abaixo de quince dias non lles levou, logo transportalo no camion, e a grua esta, nos levamos aqui toda unha tarde, e logo, pensas ti que a cerimonia de maña non custa cartos? Polo menos dous millons. Ai non, que o sair de aqui non che van tomar unha boa mariscada e uns albariños... Non, oh, pois do millon e medio non baixa. Politicas. Quere dicir Buenos Aires e eses numeros e o ano en que morreu Nunca estivestes? Pois eche un porto de mar. E ben... eche un lugariño feito, e indo cara Ribeira, collendo a man esquerda. E aqui estamos nos, facendo un traballo de categoria, de primeira. Sonche politicas todo. (Suso de Toro, Polaroid)
Corrección do apartado 13
14.- Texto sen acentos gráficos nin v/b para escribir correctamente enchendo os ocos e poñendo acentos:
Escoitar o texto para facer ditado:
Agora podo lem..ralo todo. ..i..iamos nas aforas de ..iena, nun dos distritos no..os, nunha urbanizacion con esplendidas ..istas ao Danu..io. Non ha..ia moito tempo que nos mudaramos a unha casa de duas plantas, piscina propia, canchas de tenis comunitarias e todo en medio dunha ..eciñanza igual de selecta. O sol alumeando a fachada da casa rosada de enfronte trouxome esta maña a mente a imaxe dunha festa. Cele..ra..amos algo, non poderia concretar que. Polo xardin ha..ia carpas para con..idados porque, coma sempre en ..iena, ameaza..a con cho..er arreo e eu estou anoandome unha gra..ata mentres fumo cun coñecido. Lem..ro os trazos da sua cara, o nome non. Falamos e tomamos un aperiti..o, as copas estan dispostas so..re as mesas regularmente, son ..rillantes, hixienicas, cristalinas, e locen unha oli..a insertada nun escar..adentes. Estou contento, fumo e rio sen parar, o home que me acompaña fai comentarios luxuriosos so..re cada unha das mulleres que ..an entrando e desfilan ao lonxe ante a nosa ..ista. Eu rio, ..exome desde fora de min mesmo… (Teresa Moure, A intervención).
Corrección do apartado 14
15.- Puntuar correctamente e colocar as maiúsculas necesarias:
Escoitar o texto para facer ditado:
Nenos e novas tecnoloxías. Afonso Vázquez-Monxardín. 6-3-10. La Región
A ver se me explico ben que a cousa ten moitas reviravoltas e todos andamos nela por primeira vez na historia da humanidade hai hoxe unha preadolescencia e adolescencia que sabe da tecnoloxía de vangarda moito máis que os seus pais e que a maioría dos profesores antes un pai ensináballe a enxertar a un fillo un xastre a cortar ao seu aprendiz ou un obreiro da construción a facer masa ao axudante e así os que non querían estudar a pesar da rebeldía propia da adolescencia, eran conscientes da xerarquía de coñecementos e desexaban ter canto antes un oco laboral no que empezar a aprender cousas que lle habían ser pensaban máis útiles e rendibles na vida que o que se lles pegaba dun contexto escolar que non os seducía integrábanse na sociedade polo traballo a outra vía ¡Ah! Pero isto era antes agora a explosión da microtecnoloxía comunicativa e de ocio nun momento de bonanza económica fixo chegar ás familias un universo de aparellos –sobre todo telefonía cámaras ordenadores MP3 Ipod Game Boy Play Station Wii DVDs- cos que sen dúbida están máis familiarizados os máis novos da casa
Os que aprenderon de nenos esa linguaxe botón que tanta graza nos facía ao principio (Mira que riquiña anda co chupete e xa sabe pór películas no vídeo) agora colleron o mando non só do televisor senón, a pouco que os deixemos da casa toda ¿E como foi a cousa? Unha conxunción de moitos elementos por unha banda o lixo televisivo situou ao espectador de chupete –tipo Maggie Simpson- ante a realidade de que unha vez dominada a palabra aínda que sexa a niveis primitivos todo o emitido por calquera boca ten validez semellante e relativa apoiada na desfachatez e na xesticulación como elementos argumentativos básicos xa pode un Nobel dicir que a Lúa é un satélite da Terra, que un tertuliano guaperas e simpático lle pode contestar tan pancho: “Eso te parece a ti viejo pero yo sé que es un queso” todos rin e a continuación votación democrática: os que crean que é un satélite que chamen ao número X e os do queixo a Z gaña o queixo claro
Por tamén ese xa natural dominio da linguaxe botón que aprenderon sós con proba-erro fai que nos elementos menos espabilados deles se cuestione a posibilidade de aprender algo de quen non fale con soltura esa linguaxe simplemente ¿que podo aprender eu deste burro (pai, profesor...) que nin sabe baixar música do Emule ou co Aris? ¿Ou desta ignorante (avoa na, profesora) que nin sabe mandar mensaxes polo móbil? E crearon un mundo blindado -aquí o Tuenti- no que se “ciberrelacionan” para ben e para mal para ben por varias cousas e para mal por moitísimas que sabemos ou tememos e aquí digo é obriga dos pais saber con quen andan seus fillos –na rúa e no ciberespazo- e é necesidade dos pais actualizárense tecnoloxicamente para poder exercer de pais tamén nese novos mundos evidentemente no ensino existe preocupación e todos tratamos de impedir que se fagan gravacións indebidas nos colexios e fomentamos a boa relación entre os estudantes pero se ligan rifan ou se insultan ás dúas tres ou catro da mañá desde os seus dormitorios interconectados no ciberespazo xa lles é cousa bastante fóra do noso control pero non debía ser do seu señor pai señora nai non debía ser
Corrección do apartado 15
16.- Puntuar correctamente e colocar as maiúsculas necesarias:
Escoitar o texto para facer ditado:
desígnase co nome de meseta do irán a unha vasta zona en forma de trapecio que se estende entre os ríos indo e tigris desde os montes indukus ata os golfos omán e pérsico na parte noroeste de dita rexión achábase a media cun solo quebrado e montañoso chea de prados onde se criaban excelentes cabalos ao sur desta comarca estendíase a persia país areento e pobre
os arios que nunha época remotísima invadiran a persia e a media disputando esta comarca cos indíxenas que a ocupaban non tardaron en sufriren a dominación dos seus poderosos veciños os asirios que reduciron a media a provincia do seuiImperio gobernada por xefes militares
o país estaba dividido entre xefes independentes considérase a ciaxares como o fundador do imperio medo o seu fillo stiaxes cruel e supersticioso foi o último rei privativo da media foi derrotado nunha sublevación do persa ciro quizais seu neto que despois reuniu as coroas da persia e da media co nome de ciro II máis que conquista o que houbo foi mudanza de dinastías o mesmo exército medo se uniu a ciro e entregoulle a astiaxes antes os reis medos gobernaran a persas e medos desde agora a dinastía persa gobernará a medos e persas
os persas eran como os medos de raza aria e tamén se fusionaron cos primitivos moradores da persia conservando a súa nativa rudeza estaban organizados en tribos sendo a principal a dos aquemínedes á que pertencía o pai de ciro
a vida de ciro II o grande está repleta de elementos fabulosos conta a tradición que foi condenado a morte moi noviño salvado e criado por un pegureiro fíxose un guerreiro famoso e matou o seu avó convertendo o reino da media en provincia do da persia logo declarou a guerra a creso rei da lidia e moi famoso polas súas riquezas gañou a batalla conquistou a capital e incorporou o reino ao seu Imperio despois loitou contra nabónides rei de babilonia rapidamente o derrotou e se fixo dono da grande cidade caldea o seu fillo cambises dominou o exipto e darío fillo de cambises chegou ata a europa enfrontándose aos gregos
a relixión dos medos e persas foi o mazdaísmo segundo os seus crentes arranca de Zarathustra -zoroastro para os gregos- que viviu nesta rexión realizando toda sorte de prodixios os libros sagrados que conteñen a doutrina do fundador levan o título de Zend-Avesta por estaren escritos no idioma zend
Corrección do apartado 16
2005-2022 |
 ogalego.eu/ogalego.gal ten unha licenza Creative Commons Atribución-Non comercial-Compartir igual 4.0 Internacional. |