 ogalego.eu/ogalego.gal ten unha licenza Creative Commons Atribución-Non comercial-Compartir igual 4.0 Internacional. |
ogalego.eu // ogalego.gal son Vitoria Ogando Valcárcel e Anxo González Guerra, catedráticos de L. e Lit. Galega xubilados |
Ditos de Pilar Guerra de Trasar de Carballo. Listado alfabético con opcións para escoller
Unha das posibilidades é a correcta, premer para ver:
A bica o que a fai pícaa
O que fai a bica na cociña será quen lle faga os buracos para que coza ben |
A cabra co vicio dá co corno no cu
| As cabras tenden a rañarse cos cornos |
| Coidado, que se pode estragar algo |
| As cabras de cornos grandes son moi viciosas |
A cara é o reflexo do corazón
| Na face reflíctense os sentimentos |
| Na cara vense as doenzas coronarias |
| A xente con moita cara ten pouco corazón |
A carne carne cría, e o peixe auga fría
| A carne hai que comela quente e o peixe frío |
| A carne alimenta moito e o peixe pouco |
| A boa carne a de animal que se alimenta de carne e o bo peixe o que se cría en augas frías |
A carne en calceta que a coma o que a meta
| Os calceteiros son bos comedores |
| Quen fai a calceta é o primeiro en comer a carne |
| Quen fai os embutidos é quen mellor sabe como están para os comer |
A carne no sal un mes e no fume tres
A cartos vai a vaca, o que non a ten non a papa
| Aínda que haxa poucos cartos, algo é algo |
| Nos tratos de vacas só se paga con cartos |
| Quen queira comer vaca que a pague |
A casa nunca andou a pedir
| Nesta casa non entran esmoleiros |
| A casa nunca estivo embargada |
| Nesta casa sempre houbo o necesario para a familia |
A confianza mata o galego
| Os galegos ata poden desconfiar dun morto |
| Os galegos son desconfiados ata a morte |
| Non se pode confiar en calquera, hai que ser precavido |
A corda sempre creba polo máis delgado
| Os máis delgados sempre perden nas pelexas |
| Sempre é o máis feble o que leva as de perder |
| Os máis delgados sempre xogan mellor á corda |
A falta de pan cómese bica
| Cando non hai pan centeo cómese o pan de millo cocido na lareira |
| Cando non hai pan cómese biscoito |
| Cando non hai pan de trigo cómese o de avea |
Á galiña e á vaca polo bico se cata
| Antes de comer vaca ou galiña mirarlles o bico e saberase como están de sabor |
| As vacas e as galiñas mostran no bico como están de saúde |
| As vacas e galiñas cando están ben alimentadas producen moito |
A gata co apuro trouxo os fillos cegos
| Moitos gatos nacen cegos |
| Hai que ter coidado que coa moita présa pódense estragar as cousas |
| As gatas precisan parir amodiño para que os gatiños non sufran |
A letra con sangue entra
| Só fai boa letra quen castiga os dedos |
| Para aprender hai que esforzarse e ás veces recibir castigos |
| A letra máis bonita é a de cor sanguíneo |
A lingua ten o seu curral
| A lingua galega non debe saír do seu ámbito |
| É moi feo botar a lingua fóra a modo de burla |
| Cómpre falar con xeito, sabendo o que se di |
A mera de San Xoán leva o viño e non deixa o pan
Á muller e á mula, cada día súa tunda
| Como as mulleres e as mulas son moi teimudas hai que educalas con violencia |
| As mulas e as mulleres sempre andan a pedir que lles batan |
| A mula e a muller onde mellor están é no campo |
A muller e a sardiña pola máis pequeniña, mentres a grande se baixa a pequena varre a cociña
| A muller e a sardiña onde mellor están é nunha cociña pequena |
| A muller e a sardiña pequenas son máis limpas |
| Dito de eloxio das mulleres pequenas e miúdas |
A muller que non come canda o home, ou xa o comeu ou aínda o come
A muller viúva, ata as silvas se prenden nela
| As viúvas son moi buscadas, todos as procuran |
| Para as viúvas todos son desgrazas, todo vai contra elas |
| A viúva sempre trae os fillos presos ás súas saias |
A pataca e a muller, ao primeiro mercader
| As familias deben entregar as patacas e as fillas ao primeiro que dea algo por elas |
| Patacas e mulleres deben darse ao primeiro descoñecido |
| Patacas e mulleres deben darse sempre moi novas |
A perdiz, que entre o cheiro polo nariz
| A perdiz sempre ben cociñada e que dea cheiro o mollo |
| A perdiz é máis saborosa despois duns días morta cando empeza a dar cheiro |
| A boa pediz é a que cheira moito morta |
A porca de maio ou no principio ou no cabo, e han parar os bois quince días antes ou despois
| En maio sempre hai quince días de mal tempo |
| En maio hai que parar os traballos e matar as porcas de cría |
| Pararanse os traballos se fai falta, mais hai que atender os partos das porcas de cría |
A porca de maio vale máis no principio ca no cabo
| A matanza das porcas de cría mellor ao principio do mes para conservar a carne |
| É mellor que as porcas de cría pairan no inicio do mes |
| A choiva de maio é máis beneficiosa no comezo do mes |
Á porta do rezador non poñas o trigo ó sol e do que non reza nada, nin trigo nin cebada
A raíz do toxo verde é moi mala de arrincar e os amores primeiros son malos de olvidar
| Toxos verdes e primeiros amores pican moito |
| A lembranza dos primeiros amores é moi difícil de borrar |
| Primeiros amores e toxos verdes, mellor arrincalos |
A roupa lavada polo sol agarda
| Traballo xa feito non corre présa |
| A roupa ben lavada non precisa sol para secar |
| Sempre é mellor lavar coa luz do sol |
A sombra a da pena, e o abrigo o da leña
| A sombra máis fresca, a das pedras; o abrigo mellor, o das árbores |
| Cando un ten penas, nada mellor que arrimarse a unha árbore |
| Cando un ten unha pena, botarlle leña ao lume |
A xente quere pingar antes de asar
| Aplícase a quen quere comer cedo, antes de que estea ben feita a comida |
| Aplícase a quen quere obter beneficios antes de tempo ou sen esforzo |
| Aplícase a quen quere estragarlle un negocio a outro |
Acongrear a alguén
Adeus dise aos mortos e aos que teñen os pés tortos
| Frase feita para dicir á familia nos enterros |
| Frase feita para aplicar en calquera situación dependendo o significado do contexto |
| Frase feita de ánimo para unha persoa cunha doenza grave |
Agosto nubrado, nabo furado
| Cando en agosto hai días con moitas nubes os nabos collen peste na folla |
| Frase para aplicar a un negocio que saíu mal |
| Coas nubes de agosto os nabos podrecen na terra |
Aínda a sogra levanta ben a tapa da artesa
| Nun matrimonio cando a sogra é moi valente e forzuda |
| Nun matrimonio cando é a sogra a que manda na casa |
| Nun casamento cando a sogra é aínda unha muller nova |
Aínda andaba de refaixo
| Aínda tiña moito frío |
| Cando os nenos aínda levaban refaixo noutrora, que era pequeno o rapaz |
| Aínda levaba o traxe tradicional |
Alarga os pés máis cá manta
| Aplícase a alguén que gasta máis do que logo pode pagar |
| Aplícase a alguén que é moi alto e non colle ben na cama |
| Aplícase a alguén que sempre ten algo de frío |
Anda algo trousado
| Está moi canso |
| Está vomitando |
| Estalle saíndo unha doenza |
Anda ás dúas mans coma a vaca do pobre
Anda coa cabeza polo aire
| Está medio mareado |
| Está a pensar noutra cousa, despistado |
| É moi listo e espelido |
Anda coma un farrapeiro
| Anda moi devagar coma os que vendían farrapos |
| Anda mal vestido, coma os que mercaban farrapos |
| Anda de aquí para alá coma os vendedores ambulantes |
Anda con pés de plomo
| Anda devagariño, amodo |
| Anda cun calzado moi pesado |
| Anda sempre mirando moito por onde vai |
Anda da outra maneira
| Aplícase a unha persoa que se comporta de xeito diferente |
| Aplícase a unha persoa que está mal da cabeza |
| Aplícase a unha muller embarazada |
Anda darredor coma can do señor
| Non para de dar voltas |
| Sempre está eloxiando aos xefes |
| Está medio mareado |
Anda na punta do pé
| É moi bo/a bailarín/a |
| É moi presumido/a |
| É moi botado para a adiante |
Anda tino con tino
| Anda sempre moi estirado |
| Anda con moito coidado |
| Anda de xeito raro |
Anda todo encarrafuzado
| Anda moi limpiño |
| Anda moi fachendoso |
| Anda moi porco, cheo de merda |
Andan os ladrós atrás dos que rouban
| Todos son da mesma condición |
| Fillo de ladrón, ladrón será |
| Todos os políticos acaban sendo algo ladróns |
Aníñase en calquera lado
| Despectivo cara á muller que ten amores con calquera home |
| Dise dos paxaros que fan o niño en calquera sitio |
| Fai as súas necesidades en calquera sitio |
Ano de herba, ano de merda
Anque botes e rebotes garavanzos nunha criba, anque botes e rebotes, a miña ha de quedar por riba
| Anaco dun desafío ou regueifa entre dous |
| Anaco dun coñecido poema de Rosalía de Castro |
| Fragmento do Himno de Galicia |
Antes de beber faille a cama primeiro
| Se ves que se vai embebedar déixalle a cama feita, virá en malas condicións |
| É bo sempre beber algo antes de ir durmir |
| É bo comer algo antes de tomar bebidas alcohólicas, sentan mellor |
Ao caer as follas é cando se ven os niños
| Os vellos/as sempre din a verdade |
| Para ver os niños o mellor tempo é o outono |
| Ao pasar o tempo sempre vai quedando a verdade |
Ao home desafortunado párelle a muller e a burra no mes de maio
Ao lado da roca nada lle toca, ao lado do fuso es escuso
Ao que lle doe o dente, que o leve a dentuza
| O que precisa algo é o que se ten que mover e procuralo |
| O que sente dor de dentes é quen debe ir ao dentista |
| O que ten fame que procure a comida |
Ao que porcos lle faltan, á porta lle roncan
| Cando escapan os porcos axiña aparecen roncando na porta |
| O que non ten porcos sempre lle parece que andan cerca, por alí |
| Nunca faltan amigos pedindo favores |
Ao que porcos lle faltan, róncanlle as silveiras
| Cando escapan os porcos axiña aparecen roncando na porta |
| Se lle escapan os porcos sempre lle parece que andan cerca, por alí |
| Nunca faltan amigos pedindo favores |
Ao que serve a señores non lle faltan dolores
| A quen serve a outros nunca lle han faltar traballos e penurias |
| Servir a comida a ricos é moi doloroso |
| Aínda que se comporten como señores non lles faltan dores |
Ao rico mórrenlle os fillos e ao pobre os porcos
| Os pobres coidan moi pouco os porcos |
| Para o pobre o porco ten moito valor, é a base da súa mantenza, cóidao coma un fillo |
| Os pobres e os ricos coidan igual os fillos |
Aos cinco faime un circo que aos seis eu meterei
Arrímase moito ao trasfugueiro
| Aplícase a unha persoa moi traballadora |
| Aplícase a unha persoa moi mimosa |
| Aplícase a unha persoa que ten moito frío |
As aves de bico non poñen ao home rico
| Cantan pouco |
| Andan pouco |
| Producen pouco |
As cousa claras e o chocolate espeso
| Hai que ser claro no que se di |
| Contraste, coma o negro e o branco |
| O chocolate espeso non é moi bo |
As mozas de..-o nome do lugar- todas presas nun cordón, pasa o cura polo medio e estas burras de onde son
| Todas teñen ganas de casaren cedo |
| Así como van de postas xa nin o cura recoñecen |
| Son todas algo curtas de entendemento |
Ás nove déitate home, ás dez muller se a tes, e se te deitas canda o home para ben pouco muller es
As perdas non son ganancias
| Cando un perde algo outro o atopará |
| Unha perda ben aproveitada convértese en ganancia |
| Dise cando hai unha perda ou desgraza na casa |
As pernas do criado non cansan
| Os bos criados nunca cansan |
| O amo manda e manda e non cansa porque quen traballa é o criado |
| Os bos amos mandan pouco |
Ás veces teñen oídos as silveiras
| O vento canta nas silveiras |
| Sempre hai ruídos detrás das silveiras |
| Hai que andar con xeito no que se di, pode oír calquera |
Ás veces un porco ruín topa unha castaña boa
| Ás veces ten sorte quen non a merece |
| Os porcos son os mellores buscadores de castañas |
| Quen non busca non atopa |
Auga que non é de beber, déixaa correr
| Se unha moza/o non che fai caso, déixaa/o ir |
| Non se debe beber nos charcos |
| Non é bo desviar a corrente dun regato |
Benia a mai que te pariu e o pai que te fixo
| Que mala sorte tiveches coa familia que che tocou |
| Facerlle a benia a un neno era dicirlle esta frase cando se atopaba para dicirlle que era guapo e simpático |
| Non mereces a teus pais |
Boa roca fía o que a seu fillo cría
Boca pechada non colle mosquitos
| É mellor estar calados que meter a zoca |
| No verán quen abre a boca papa mosquitos |
| Hai que ser precavidos e non lle abrir a porta a descoñecidos |
Bos ollos te vexan
| Dise a primeira vez que se ve un descoñecido |
| Dise a primeira vez que se ve un emigrante retornado |
| Dise a primeira vez que se ve un pequeno |
Bótalle un can ao rastro
| Cando se perde algo non hai como un can para o buscar |
| Aplícase a algo que xa pasou e se perdeu |
| Mételle présa, apúrao |
Búscaa que traia o dote na mao
| Procura unha muller que traia unha dote que se vexa ben antes de casardes |
| Procura unha muller que traia unha boa dote dos pais |
| Procura unha muller traballadora aínda que non sexa rica |
Buscarlle os pés ó gato
| Dar a lata, enfastiar |
| Procurar saber algo, buscar as raíces |
| Recolocar unha cousa, poñela no seu sitio |
Cabra coxa non quere sesta, se lla dan mal lle presta
| As persoas con coxeira despois de se erguer sempre camiñan mal |
| As persoas doentes non deben durmir a senta, préstalles mal |
| Se se quere facer algo ben ten que ser axiña, logo de descansar custa máis |
Cada cousa é pró que é e o zapato pró pé
Cada santo chégalle o seu día
| Está para un tempo longo |
| Hai que facelo un día festivo |
| Hai que facelo o día do Patrón |
Cambiarás de muiñeiro e non de ladrón
| Vas seguir igual porque os novos vante seguir enganando ou estafando |
| Todos os muiñeiros son algo ladróns |
| É moi difícil cambiar de muiñeiro, róubanse os clientes |
Cando a galiña canta coma o capón, matala que trae mala sorte
| É de mala sorte que as femias fagan os traballos dos machos |
| Cando a muller canta como o home trae mala sorte |
| Cando as galiñas cantan á mañá cedo coma se foran galos dan mala sorte |
Cando a silva bota a flor, pon a canada ao sol
Cando as formigas pisen forte e os carballos dean uvas, han ser bos homes os das barbas rubias
| Dito para burlarse dos homes louros |
| Aplícase a algo imposible de facer |
| Aplícase a algo que non se cre |
Cando canta a cobra en marzo, neve en maio
| Algo imposible porque as cobras non cantan |
| Se cantan as cobras no marzo, frío no maio |
| Felicidades agora e desgrazas despois |
Cando canta o galo a medio día, néboa pró outro día
| O que hoxe se fai mañá se cobrará |
| Cando as cousas se fan a destempo empeora a situación |
| Os galos cantan á mañanciña, se o fan ao mediodía sinal de brétema |
Cando falaba a auga: quérome ver cos que non saben nadar, que os outros xa son meus
| Aplícase a algo que todos sufrirán, tarde ou cedo |
| Dise na costa para que todos aprendan a nadar |
| Dito absurdo e sen significado |
Cando o neto ao avó lle desquita na comida, non lle fai mal que lle alonga a vida
Cando o vello incha a sepultura rincha
Canta como flauta
| Canta con voz moi fina |
| Canta moi ben |
| Canta moi alto |
Canta coma un carro vello
| Canta con moita experiencia |
| Canta moi mal |
| Canta ao xeito tradicional |
Cántalle á túa tía para que che día
| Dille as cousas claras á túa tía para que che deixe algo |
| Cántalle ben pero de día |
| Faille festas para que che regale algo |
Cantan os capós en Ferreira: fame no millo; contéstanlles os de Pantón: sempre cha acordo
Canto máis amigos, as contas máis claras
| Canto máis amigos máis lles hai que axustar as contas e reñerlles |
| Nos negocios non se pode un fiar dos amigos |
| Ás veces os amigos non saben sumar |
Casamento e mortalla, do ceu baixa
| O casamento é como a morte |
| O casamento e a morte veñen de súpeto |
| O amor para casamento e a morte son cousa de Deus, veñen dados |
Chámalle antes que che chame
| Pénsao ben antes de chamar a alguén |
| É mellor sempre chamar por teléfono antes de que che dean malas novas |
| Nos insultos sempre é mellor adiantarse ao outro insultando |
Chamoulle as de San Quintín
| Reñeron e díxolle de todo o peor |
| Chamouno e púxoo coma un santo |
| Chamouno para as festas do lugar |
Cheira coma un ovo podre
| Cheira moi mal |
| Cheira a comida |
| Cheira que arrecende |
Cheiras coma unha bubela
| Cheiras a natureza salvaxe |
| Cheiras moi mal, como a bubela que fai o niño con merda da xente |
| Cheiras a primavera |
Co roubado ninguén medra
| Coa comida roubada pouco medra o corpo |
| Co que se rouba pouco se pode progresar |
| Para medrar, mellor roubar |
Cocemos catro pas (pans) e sete debemos
| Hai que mirar a capacidade do forno antes de meter o pan |
| Sempre traemos menos comida da que debiamos |
| Aplícase a alguén de debe máis do que ten |
Colleu garampallo
| Colleu unhas trapalladas |
| Colleu unha catarreira |
| Colleu moito proído nos pés |
Come coma un sabañón
| Come pouco |
| Come moi amodiño |
| Come moito |
Comer calado como os curas
| É de boa educación comer calado como os curas |
| É de mala educación comer calados como os curas, sen conversar cos demais |
| Comer calado coma os curas axuda a facer a dixestión |
Compra barato e compra diario, e se compras caro levas comprado
| Hai comprar con xeito, a diario e barato, non unha vez e caro |
| É mellor compara algo caro e bo unha vez que algo barato moitas veces |
| Que cadaquén compre como queira, barato ou caro |
Con pan e viño ándase camiño
| Con algo de pan e de viño xa se vai tirando e pode un ir andando |
| Para camiñar ben o mellor é o pan e o viño |
| Para facer o Camiño de Santiago hai que levar sempre pan e viño |
Cóntaas tan grandes coma rodas de muíños
| Conta unhas mentiras moi esaxeradas |
| Conta unha historias moi longas |
| Conta unhas verdades que ninguén llas pode rexeitar |
Contra brancura non hai fermosura
| Se todo é branco non hai fermosura |
| A branca é sempre a cor máis fermosa |
| Vestir de branco non é moi correcto |
Corta o pan en tarougos
| Corta o pan en anaquiños pequenos |
| Corta o pan en toros moi iguais |
| Corta o pan en anacos grandes para o botar ao leite, caldo... |
Cosía algo para fóra
| Vivía moi pendente dos demais |
| A roupa que cosía sempre quedaba longa |
| Ironía para desprezar a muller que era amiga dos homes |
Costureira sen dedal cose pouco e apreta mal
| Sen dedal non se pode coser ben, apértase pouco |
| A muller sen xeito non vale nada |
| Muller que non se axuda a si mesma non vai progresar |
Curuxa papou!
| Acabouse a comida |
| Iso xa non ten remedio |
| Desapareceu xa |
Da noita prá mañá o carneiro perde a la
Da panza sae a danza
| O baile hai que sentilo, ten que saír de dentro |
| Despois de comer ben é cando mellor se pode bailar e farrear nas festas |
| Cando un colle barriga logo ten que moverse moito para a baixar |
Da que me caguen pouco importa que me limpen
| Coidado co esterco na terra, logo non se pode sacar |
| Hai que ter coidado coas cagadas de paxaros na roupa |
| Cando o mal xa está feito, non hai remedio |
Dálle aire á saia!
| Ventila ben o sitio! |
| Seca ben a roupa! |
| Apura, axiña! |
Dálle unhas fregas a repelo
| Hai que lle levar a contraria para contentalo |
| Remedio que se lle fai ás veces aos doentes. Tamén se utiliza a frase ironicamente para burlarse |
| Cómpre fregar ben a repelo os capóns antes de os asar |
Danlle por onde lle doe
| Máncano moi a miúdo |
| Acertaron ben co seu punto débil |
| Déronlle moi ben coa doenza no Sanatorio |
Dar punto
| Coller vacacións |
| Bailar correctamente |
| Coser ben unha prenda |
Das flores a máis fea é a do viño
| Porque cando se acaba o viño da pipa saen as flores brancas |
| Porque trae consigo as bebedelas e liortas |
| Porque é unha flor pequena e de pouca duración |
De burro a baixo non hai máis pra onde ir
| De todos os animais de carga o peor é o burro |
| Os burros son os animais que peor vida levaron sempre |
| Non hai nada peor que a ignorancia |
De caste lle vén ao can pra non ser coelleiro
| Aplícase ao home que é moi amigo de andar con mulleres |
| Aplícase aos cans que son malos cazadores |
| Aplícase aos homes que son malos cazadores |
De marco a marco non hai arco
| Frase irónica para lle dicir a alguén que é carpinteiro |
| Entre os marcos das portas sempre hai unha recta, non un arco |
| As estremas dos eidos son rectas entre os marcos, non hai curvas |
De muiñeiro a ladrón solo vai un escalón
De paus fanse achas
| Dunha cousa sae outra, todo ten a súa orixe |
| As achas son o mellor combustible para a barbacoa |
| Hai que mirar onde un se mete, pode levar uns paus |
De pequeno rei, de mozo galán, de casado burro, e de vello can
| Os xogos preferidos en cada etapa da vida |
| As etapas da vida dunha persoa |
| Texto dunha cousa de Castelao |
De tres porcos seis touciños, doce patas, tres fuciños, seis orellas e tres rabos, trinta anacos ben contados
| Dito para axudar a aprender a sumar os meniños |
Debíalle unha débeda ao demo e veuna pagar aquí
| Mira que tivo mala sorte, a onde veu dar |
| Cometeu un pecado moi gordo |
| Anda en moi malas compañías |
Defecto é roer a roupa
| Dise cando unha persoa pasa moita fame |
| Dise cando non debe ser considerado defecto |
| Dise cando alguén anda esfarrapado |
Desconfiarás e acertarás
| Canto ao tempo, desconfía do que ves e acertarás |
| Hai que confiar máis na xente |
| É mellor sempre ser algo desconfiado |
Deus che dea paciencia e no cu ocurrencia
Deus dá o frío segundo é a manta
| Deus vai repartindo os males e desgrazas segundo as necesidades |
| Segundo se comporte a persoa así Deus llo premiará |
| A fe é o mellor acobillo para os pobres |
Deus lle dea o que lle cómpre
| Que teña o que lle gusta |
| Que teña unha boa morte |
| Que lle toque a lotaría |
Deus nos dea moito e nos conforme con pouco
| Díselle a alguén que come moito |
| Díselle a alguén que fala moito |
| Díselle a alguén que ten moitos cartos |
Di a curuxa: "anda de día que la noche es mía"
| A noite e o día |
| As curuxas falan castelán |
| As curuxas andan de día |
Din as campás de Xeral: quen ten, val
| Din as campás de Xeral (Ourense): quen ten vale |
| Din as campás que xeralmente quen ten vale |
| Din as campás de Xeral (Ourense): quen ten un val? |
Din que somos tres, eu digo que somos cinco, eu hei de ser o mellorante no terzo e no quinto
| Aplicado aos dedos dunha man |
| É o que di un perito cando fai as partillas dunha herdanza porque el vai cobrar moito |
| Aplicado ás dedas do pé |
Diñeiro e santidade, metade por metade
| Un bo cristián sempre debe aportar a metade dos seus cartos para a Igrexa |
| A santidade axuda a recoller diñeiro |
| O mellor é non pasarse tanto nos cartos coma na relixiosidade |
Dixo o demo que non estaba ben
| Ironicamente, para as cosas moi ben feitas |
| Dise cando se fai unha cousa e algo lle falta |
| Hai que desconfiar, non é o que parece |
Do San Antonio ao San Xoán once días van
| Si, porque son o 15 e o 26 de agosto |
| Si, porque son o 13 e o 24 de xullo |
| Si, porque son o 13 e o 24 de xuño |
Do San Xoán ao San Pedro bota conta polo dedo
| Son 5 días o 24 e 29 xullo |
| Son 5 días, o 24 e o 29 de xuño |
| Son dez días, o 24 de xuño e o 4 de xullo |
Dous é un e un é ningún
Duras coma nabos
| Dise das barras de pan duran ao mordelas |
| Dise das zocas duras ao poñelas |
| Dise das mazás duras ao mordelas |
É bo mozo, ten a cabeza por riba do pescozo
| Dito humorístico aplicable en moitos contextos |
É bravo coma un teixo
| É moi bravo, coma un porco teixo |
| Irónico, é bastante manso |
| É moi natural e aberto como o teixo árbore |
É coma folla de olmo
| É moi suave e dondo como as follas do olmo |
| Ten dúas caras (como a folla do olmo), dúas maneiras de se comportar |
| É moi áspero e desgradable como as follas do olmo |
É coma un bandallón
| É un larpeiro e bo comedor |
| É moi alto e forte |
| É un trapalleiro, informal |
É coma un toxo bravo
| Persoa de carácter serio, nada garimoso |
| É unha persoa moi guapa coma o toxo en flor |
| É unha persoa moi apegada ás tradicións |
É como a rapina
| Colle todo o que pilla |
| Cheira moi ben, como a rapina |
| Non para quieto un momento |
É delgado coma unha espadela
| É delgado coma a espadela do liño |
| É delgado coma a espada de Santiago |
| É delgado como a herba espadela |
É filla de mai / de pai
| Sempre foi moi mimada pola nai/pai |
| É de boa familia |
| Herda as maneiras da nai/pai |
É fino coma a la de gato
| Moi fino e suave |
| Dise dun imposible, o gato non ten la |
| Eléctrico como o pelo do gato |
É máis vello que andar a pé
| Algo moi, moi antigo |
É malo coma a esterlina
| Nada malo |
| Pouco malo |
| Moi malo |
É moi farrista
| Amigo das festas, divertido |
| Axiña se pon de mal xenio |
| Persoa de pouco sentido |
É moi guicho
| Moi fino, moi agudo |
| Moi divertido |
| Moi traste |
É moi mazada
| Moi divertida |
| Moi descansada |
| Moi cariñosa |
É moi taludo
| Mentireiro, falso, enganoso |
| Aberto, tratable e falangueiro |
| Mao de entrar, maniático e de ideas fixas |
É pequeno coma un cágado
| Nada pequeno |
| Pouco pequeno |
| Moi pequeno |
É tan feo coma os meus pecados
| Algo feo |
| Nada feo |
| Moi feo |
É tan grande coma un día sen pan
| Inmenso, coma un día sen comer |
| Normal, se non se come pan cómese outra cousa |
| Pequeno, o pan pouco aporta na comida do día |
É un baila na criba
| É moi divertido e festeiro |
| Non ten formalidade ningunha |
| Está moi delgado e sen forzas |
É un carrafuzas
| Amigo de andar atrás das mulleres |
| Persoa con moi mal xenio |
| Un parvo, un xan debaixo da cama |
É un chapón
| É moi amigo de insultar |
| É un larpeiro, moi comedor |
| É un boca aberta escoitando o que os demais din |
É un falsario
| Non é de fiar, é moi falso |
É un gulumión
| Un maleducado, respondón |
| Non sabe conterse na comida, come demasiado do que lle gusta |
| Unha persoa moi educada e afable |
É un noveleiro
| Unha persoa moi amiga de enredar todo |
| Unha persoa moi amiga de contar historias |
| Un mentireiro, xorde e inventa cousas |
É unha mestra de cu colorado
| Aplicábase ás mestras que facían substitucións sen teren a carreira |
| Aplicábase ás mestras que sempre estaban sentadas sen atenderen os rapaces |
| Aplicábase ás mestras que ían sempre de señoritas |
Ela come as castañas, a eles dálles os picos
| Ela come o bo, aos outros dálles o ruín |
| Ela come as castañas e deixa os xeados para os demais |
| Ela sempre quere ir por diante en todo |
Empezar con zocos e acabar con zapatos
| As cosas non son como empezan, son como acaban |
| Empezar a discutir moi forte e acabar suave |
| Ir mellorando de situación aos poucos e sobre seguro |
En boa hora vaia dito
| Nunca tal me pasou |
| Creo que me pasei falando |
| Que haxa moita sorte |
Entra pola porta grande
| Fala directo, sen rodeos |
| Mellora a situación económica |
| Trunfa nun espectáculo |
Entra se podes á casa, míralle ben os cornellos, pra ben pouco muller é se non varre máis cós medios
| A que é muller da súa casa debe varrer ben todo, o que se ve e o que non se ve |
Entre marzo e abril ou o cuco ou a fin
| Sempre chega o cuco neses meses, de non vir acabaríase o mundo |
Entre santo e santa, parede de calicanta
| Hai que afastar os mozos das mozas para que non haxa amoríos |
| Non se deben amorear os santos nas igrexas |
Enxamea moito
| Xoga moi ben |
| É moi mal falado |
| Dá moitas voltas, non para |
Es mala coma a peste
| Moi mala |
Es un rabo/cu aberto
| Díselle a quen non garda un segredo |
| Díselle a quen deixa as portas abertas |
| Díselle a quen fala sen pensar o que di |
Está acedo coma o rabo dun can
| Unha comida moi aceda, máis ben para o caldo de nabizas |
Está arrancado
| Está moi canso |
| Non vai para arriba, arruínase |
| Non se afai nun lugar |
Está ben aleitoado
| Moi ben recomendado |
| Ben lavado e limpo |
| Ben coidado, lustroso e fino |
Está como ha de ir
| Moi namorado, listo para casar |
| Acabadiño, moi canso |
| Limpiño e axeitado |
Está no cerno
| Moi preocupado |
| Moi duro e forte ou moi maniático e de ideas fixas |
| Moi contento e disposto a afrontar unha nova vida |
Está tras da retorta
| Está nun camiño cheo de curvas ou dificultades |
| No camiño incorrecto |
| Ben pechado, alguén ten a chave e non a deixa |
Está un pouco tenente
| Non oe ben |
| Non fala ben |
| Non ve ben |
Estar de torradas
| Almorzar moi cedo |
| Queimarse a comida |
| A punto de dar a luz: despois de parir as mulleren merendaban torradas |
Estás cego como unha tiopa
| Non ves nada |
Este mundo é unha trampa e eu de trampas vivo, se se acaban as trampas, queda o mundo perdido
| Dito humorístico para aplicar en calquera situación |
Esto cheira a torrado
| Alguén está moi despistado |
| Creo que se pode queimar a comida |
| Creo que non vai saír ben o asunto |
Estoupou coma unha castaña
| Falou por fin |
| Rebentou |
| Calou |
Eu en carnes de can¡
Facer as rollas
| Quitarlle as cueiras aos calzóns para facer rollas que se usarán para a limpeza |
| Facer as beiras, namorar |
| Limpar as plumas ás aves |
Facía moitas sabas de tomento
| De mala calidade, o tomento é a parte mala que se saca do liño |
Fai ben e non mires a quen
| Hai que facer o ben sempre, comportarse correctamente |
Fai mal e vélate
| Facer mal é pecado |
| Fai mal as cousas, total tanto ten |
| Se obras mal ten coidado coas consecuencias |
Fai o que o cura diga, non o que o cura faga
| É moi complicado poder seguir as boas obras dos curas |
| Non se lles pode facer caso aos curas |
| Os curas predican ben, as súas obras son outra cousa |
Fai trampas, trampón, que para ti che son
| O que pon trampas aos animais para cazalos será quen aproveite a carne |
| A corrupción dá moito proveito |
| Se fas trampas apañarás as consecuencias |
Faille bon bico
| Ponlle cara bonita, agradable |
| Ponlle as cousas doadas, fáciles |
| Dálle un bo bico |
Febreiriño curto cos seus 28, se duraras dous máis non deixarías cornas ó carneiro nin orellas ó pegureiro
| O mes de febreiro é un mes moi frío |
Febreiro quente leva o diaño no ventre
| O febreiro quente é malo para os campos, mellor que faga frío |
Ferve como pote de papas
| Aplícase a un rapaz/a con moita alegría no corpo |
| Ferve moi suave, como as papas |
| Ferve moi rápido como as papas |
Fía delgado
| Sempre mira moito o que di |
| É moi boa custureira |
| Persoa delgada, fraca |
Fíate en Deus e non corras
| Pouco importa avanzar, correr se non se cre en Deus |
| Non te apures, Deus proveerá |
| Hai que se fiar máis da providencia divina |
Fillos criados, pesares dobrados
| Os fillos xa maiores dan o dobre de problemas que ao crialos |
| Cando os fillos fan de criados os problemas son maiores |
| Os fillos xa criados fanse moi pesados cos pais |
Fillos, tantos coma ollos
| Os fillos son os nosos ollos |
| Nunca vemos os que fan os nosos fillos |
| O ideal é ter dous fillos |
Foi en pelo coma as bestas en Monterroso
| Foi á feira vender todo o que tiña |
| Foi moi lixeiro de roupa ese día |
| Non aportou bens nin cartos ao casamento |
Fúmalle as tripas a un can
| Fuma moito |
| Marcha de aí, xa! |
| Iso é imposible! |
Fun á casa do veciño e avergonceime, volvín á miña e amañeime
| Pasei vergoña pedindo algo ao veciño e logo xa me amañei eu na casa |
Goberna mentres tes que
| Se podes dedícate á política |
| Aproveita mentres hai, logo igual xa non hai |
| Hai que ser severos cos inferiores |
Gústalle augallar
| Bañarse e xogar na auga |
| Botarlle auga ao viño, ao leite... |
| Regar as plantas e os eidos |
Ha de ir coma os meus zocos
| Vai saír o asunto moi xusto |
| Marchará cando queira |
| Parece que nunca vai suceder |
Ha de levar tanto como cabe na meniña dos ollos
| Coida levar moito nas partillas da herdanza mais ha quedar con ben pouco |
| Vai levar, roubar o mellorciño de todo |
| Ten pouca forza, pode pouco |
Hache chegar a terra por riba dos ollos
| Deberías limpar a cara |
| Ao morreres quedarás cuberto de terra |
| Deberías enterrar o teu pasado |
Hai que lle poñer un corcho no cu
| Bota moitos aires por detrás |
| Hai que lle tapar a boca para que non conte o que sabe |
| Hai que deixarlle facer o que queira |
Hai que pedir a quen ten
| Porque quen non ten non pode dar |
Hai quen di o que sabe e non sabe o que di
| Non sabe gardar un segredo |
| Fala moito pero sen tino |
| Fala un galego moi correcto |
Hai quen nace de pé coma o gato
| Con moita sorte na vida |
| Imposible, os gatos non nacen así |
| Con moita saúde e vida |
Hai xente que perde ata a faca
| Perde as cousas facilmente |
| Perde todo no xogo |
| Deixa os animais fóra e pérdense |
Heite apuntar na libreta
Home casado muller é
| O home casado deberá ser fiel como se fose unha muller |
| Ao casar, o home fai de muller, manda ela na casa |
| O home casado xa fai de pai e de nai |
Home pequeno en hasta pon
| Anda sempre moi erguido |
| Ten moi mal xenio |
| Ten o membro viril grande |
Home pequeno, fol de veneno
| Anda sempre moi erguido |
| Ten moi mal xenio |
| Ten o membro viril grande |
Inda non perdeu os fumes
| Non consegue apagar o lume |
| Non conseguiu deixar de fumar |
| Aínda pensa que é pero xa non é |
Ir e vir chámase carrear
| As cousas vanse facendo aos poucos |
| Non parar quieto |
| Andar moito mundo |
Iso son contos podres
| Unha cousa que xa se sabe de vello e véndencha coma nova |
| É unha historia moi enganosa |
| Hai que desconfiar do que che din |
Labrador pescador e cazador, arañas no fumeiro e fame no comedor
| O labrador que abandona as obrigas do campo para cazar e pescar non é de fiar: fame na casa |
Labradores novos, mal polas silveiras
| Os novos labradores non fan máis ca limpar as silvas |
| Os novos labradores andan por aí, sentados nas silveiras |
| Os novos labradores non limpan as silvas das estremas, son descoidados |
Lebres arriba, coellos abaixo, mulleres prás festas e prás romerías
| Dito popular aplicable en moitos contextos |
Leite con viño fai do vello un mociño
| Fai máis efecto o alcohol e alegra a vellez |
| Mala mestura, acaba cun vello |
| É tan bo que transforma a un vello en novo |
Leite mazado, peido no rabo
| O leite moi pasado provoca gases |
| O leite mazado (para lle tirar a manteiga) provoca moitos gases |
| O leite moi pesado e forte provoca gases |
Leva o inferno en vida
| Aplícase a alguén que pasou moitos traballiños |
| Aplícase a alguén moi pouco relixioso |
| Aplícase a alguén que ten un carácter moi desagradable |
Lonxe da vista, lonxe do corazón
| O que non se ve non se ama |
| O que non se ve non fai mal |
| Cando un marcha axiña esquece as cousas queridas |
Máis vale dar ca pedir
| Mellor poder emprestar do que ter que pedir emprestado |
| Vale máis pegar antes de recibir |
| Vale máis acertar na lotaría do que pedir cartos |
Mal arransallado, morte no cabo
| Doenza da pel, morte segura |
| Mal escollido, desastre final |
| Doenza da que non se dá saído acabará moi mal |
Mal de mulleres e coxea de cas, nunca caso lles farás
| As mulleres tenden a queixarse por calquera cousa coma os cans que fixen moito e logo lles pasa |
Malia o ben que polo trono vén
| A treboada sempre fai moito mal |
| A treboada é unha bendición para as terras |
| A treboada é sinal de boa sorte |
Mama polas tetas de diante
| Está ben alimentado, coma o porquiño que mama polas tetas dianteiras da porca |
| É un obseso sexual |
| Sempre é o primeiro namorando |
Mama por unha teta seca
| Vai quedar moi fraquiño |
| É un obseso sexual |
| Non consegue nada, non lle dan nada |
Manda chover na Habana!
| Imposible, alí non chove case nada |
| Vello dito de admiración |
| Ten moito poder |
Mar revolta, sorte prós pescadores
| Co mar revolto, máis fácil a pesca |
| Co mar revolto os pescadores poden quedar a durmir na casa |
| Co mar alterado os pescadores sempre teñen sorte nos xogos de azar |
Martes día dos amantes
| Martes, día de sorte para os que aman |
| O martes é festivo para os amantes |
| Día apropiado para visitarse os namorados |
Marzo iguarzo
| En marzo tan grande é o día coma a noite |
| Marzo é un mes moi desigual |
| Marzo é un mes moi desagradable |
Marzo ventoso e abril chuvioso
| O habitual é moito vento en marzo e moita choiva en abril |
Maos (mans) que non dades, que esperades
| Quen non é severo e esixente non será respectado |
| Quen non é amoroso non pode esixir agarimos |
| Quen non traballa non recolle froitos |
Medra coma sebo na vela
| Non medra nada |
| Medra moito |
| Medra pero con mal cheiro |
Menos dá un toxo
| Hai que aproveitar o que haxa |
| O toxos non dan nada nunca |
| Coidado, que pican |
Mentres non hai morte non hai mala sorte
| É o que din os curas cando ventan enterro |
| Mentres non se comete un crime non está todo perdido |
| Menos a morte todo se arranxa |
Mentras un é zafra non é martelo
| Mentres un está debaixo de outro non manda, xa mandará cando dea a volta a situación |
| Mentres alguén está canso non é violento |
| Mentres alguén esta acovardada non fai ruído |
Mercar sen ter, vender sen querer
| Cando se merca o que non se ten non fai falta logo vender o sobrante |
| O que fai unha compra sen ter con que, vende do del sen se dar de conta |
| Non se pode mercar o que non está á venda |
Miña mai, miña maiciña, coma ela non hai ningunha, arréglame a camisa coas mangas dentro da súa
| Nada hai coma o amor da nai |
Moitas veces vai a ola á fonte e dunha rompe
| Os mozos que se ven moito na fonte acaban tendo relacións |
| Cando se repite moito algo perigoso, acaba por suceder o que non debía |
| Os recipientes que moito se usan acaban rompendo |
Moito te matas por ver Madrid
| Sofres moitas penalidades para poder sentirte español |
| Moito viaxas |
| Dise cando se esgotan todas as posiblilidades para conseguir algo |
Morde e non ladra
| Alguén que fai dano sen avisar |
| Dise do can de raza loitadora |
| Persoa calada pero incisiva |
Morreu por falta de sustento
| Morreu con falta de |
Muller con bigote escusa dote
| Porque xa é rica |
| Porque non vai casar |
| Porque é moi moderna e non quere dote |
Muller morta sete á porta
| Todas as viciñas queren ver o que hai dentro da casa |
| Pronto chegan as viciñas a choraren |
| Os viúvos axiña atopan muller |
Muller sularmeira, puta ou meiga
| Mala muller |
Na cadea e na sepultura todos temos unha herdanza
| En calquera momento podemos morrer ou ir á cadea |
| Sempre nos pode caer unha herdanza por morte ou ir á cadea |
| Todos estamos encadeados á nosa sepultura |
Na casa do carpinteiro sentarse no chao e na do ferreiro coitelo de pao
| Facemos cousas para fóra mentres temos abandonada a propia casa |
| Carpinteiros e ferreiros son xente pobre |
| Hai que saberse comportar segundo na casa de quen esteamos |
Nariz nacha, boa muchacha
| Dito aplicado en moitos contextos a unha moza |
Neno de teta é como pan de porreta
| O pan con porros non é bo |
| Tenro, que aparenta, que engana |
| Os netos pequenos son bos coma o pan |
Nin de risas nin de veras, non xogues co pai ás peras
| Non de broma se debe ir co pai roubar froita |
| Non se lle debe perder o respecto ao pai, non se pode xogar con el ao mesmo nivel |
| Nin de broma nin de veras se debe xogar coa paciencia dun pai |
Nin que fora fillo dun cura
| Non fai máis ca dar consellos |
| Gústalle almorzar chocolate |
| Non se sabe quen é seu pai |
No mes de abril cear sen candil
| Cear antes de que chegue a medianoite |
| Cear sen luz, á luz dunha vela |
| Xa son os días longos |
No mes de abril vai a vella onde quere ir
| No mes de abril os camiños xa están limpos de lama |
| Como o día é grande sempre chegará aínda que vaia de vagar |
| Xa comezan ás reunións no serán |
No mes de xaneiro sube ao outeiro, se ves verdegar bota a chorar, se ves negrear bota a cantar
| En xaneiro debe estar todo seco polo frío, se está todo verde mal sinal |
No tempo e na morte non hai fundanza
| Non hai firmeza, cambiante |
| Non hai fundamento para a morte ou o tempo que pasa |
| O tempo da morte é infundado |
Non asenta cabeza
| Nunca senta na cabeceira |
| Non se acomoda ben nun sitio |
| Non ten paradura, non se fai serio |
Non dá sarna a gato
| Non se pode esperar nada de alguén |
| Os gatos non acostuman ter doenzas da pel |
| É coma un gato que non se deixa tocar |
Non deixes o seguro polo dubidoso
| Hai que amarrarse ao seguro |
Non fai falta preguntar de quen é
| Prefire manter o anonimato |
| Todos o coñecen |
| Seméllase á familia |
Non fai onza de ben
| É moi mala persoa |
| Non axuda aos demais, non fai favores |
| Non fai nada ben as onzas |
Non garda a mexa
| Ten incontinencia |
| Non sabe gardar segredos |
| Non sabe conterse nunha situación complicada |
Non hai casamento pobre nin enterro rico
| Os pobre casan e os ricos morren |
| Ao casar ninguén é pobre, ao morrer ninguén é rico |
| Na morte e no casamento iguálanse pobres e ricos |
Non hai mel sen aguillóns
| Non hai rosas sen espiñas |
| Non hai abellas sen aguillón |
| Para coller o mel hai que sufrir algunha picadela de abella |
Non hai pan sen afán
| Non se pode recoller o pan sen antes segalo |
| Non hai resultados sen traballo e esforzo |
| Non se pode comer o pan se non hai fame |
Non hai sábado sen sol
| O sábado é o día máis brillante da semana |
| Despois do sábado sempre vén o domingo |
| Cando chove moito un sábado dise esta frase |
Non lle aprenderon a cartilla da boa crianza
| É un maleducado |
| Non estudou o catecismo católico |
| É moi mal estudante |
Non lle partas a mexa
| Non lle cortes o traballo |
| Non o poñas nervioso |
| Non o asustes mentre mexa |
Non lle quedou a lingua presa ao cu da mai
| É moi infantil, moi neno/a |
| Fala demasiado, ten a lingua moi solta |
| Non respecta a nai |
Non sae da borralla
| Non é capaz de apagar o lume |
| Non mellora nada na vida |
| Anda en malas compañías |
Non se allanan
| Non son nada condescendentes |
| Non son capaces de se deitar no chan |
| Non hai acordo nun preito ou contenda |
Non se fai cousa de noite que non se saiba de día
| Tras a noite sempre vén o día |
| A noite é máis perigosa có día |
| Todo se acaba sabendo |
Non te gabes ta que acabes
| Non se sabe como quedará o traballo ata que se acabe |
| Coidado cos falsos eloxios |
| Non te vistas ata acabares |
Non te cases cun viúvo por moitos cartos que teña, porque sempre che dirá "mullerciña a primeira"
| Sempre te comparará coa primeira muller |
Non te cases por facenda que son bens sen fortuna, cásate con boa xente a mala sempre dura
| Consello para que se busque no matrimonio unha boa persoa, non unha persoa rica |
Non todos van á misa por rezar
| Por exemplo nas romarías e santuarios moitos van roubar carteiras |
| Hai xente que vai á misa par lucirse |
| Por exemplo os curas que van por cobrar polos oficios |
Non van comer xuntos a arroba de sal
| Eses lévanse moi mal, coma se comesen sal |
| Imposible, ninguén come tanto sal. |
| Aplícase a unha parella que comeza a convivir e semella que pouco van durar |
Non ves un burro a tres pasos
| Non ves nada |
| Vas caer pronto |
| Estás algo lento nos razoamentos |
Nunca pidas a quen pediu nin nunca sirvas a quen serviu
| O mellor é que nunca teñas que pedir nin servir a ninguén |
| Son os peores porque xa non lembran cando estaban mal |
O boi na súa corte de seu se delambe
| Ben está, onde mellor se está e no que é dun mesmo |
| Os bois cando están ben non fan máis que lamberse |
| Os bos só se lamben cando están na súa corte habitual |
O bon pagador é dono da bolsa alllea
| Empréstanlle cartos porque paga ben e seguro |
| O que ben paga compra o que quere |
| Tendo cartos todo se compra |
O borracho di o que ten no papo
| O bébedo é sempre moi divertido |
| O bébedo non sabe gardar segredos |
| O bébedo fala moi lentamente |
O can ladrador nunca foi o máis mordedor
| Ás persoas que insultan moito non se lles tomar a mal |
| Canto máis ladra un can máis perigoso é |
| Quen moito fala e ameaza logo pouco fai do que dixo |
O casado casa quere
| Cada parella debe ter a súa vivenda, non vivir con outros |
| Ao casaren todos se volven máis amigos de estar no fogar |
O chocolate do amigo, mal cocido e ben batido
| Os amigos son como o chocolate |
| Así se fai o bo chocolate |
| Así se fai o mal chocolate |
O cortizo das malas abellas mide as súas polas alleas
| Cando alguén obra mal, considera que os demais tamén obraron mal |
| Todas as abellas son iguais, non importa o cortizo |
| As malas abellas están nos cortizos, non nas colmeas |
O cura onde canta, alí xanta
| Hai cregos que comen na igrexa |
| Os cregos que cantan ben son bos comedores |
| Na casa onde alguén traballa é onde lle deben dar de comer |
O de marras
O demo que as fai deixa o rabo fóra
| Iso é cousa do demo, moi mala |
| Cando alguén fai unha trampa ou falcatrúa sempre se acaba sabendo por algún detalle |
| Cando se fai algo mal sempre se lle bota a culpa ao demo |
O dito, dito
| Iso xa queda dito, non hai discusión |
| Estaste a repetir |
| Ironicamente, dise cando se dubida de algo |
O froito raro no eido e basto na arca
| Os froitos hai sementalos raros para que produzan moito |
| O froito nos eidos parece pouco e nas arcas moito |
| O que se gasta en sementes recupérase logo nas arcas |
O galego se tivera o acordo coma o trasacordo, non había quen o fastidiara
| Se os galegos tiveramos tan boa memoria como temos o se desconfiados, mellor nos iría |
O gardar sempre foi ben
| O ser calado sempre deu bo resultado |
| Aforrar é unha boa cousa |
O gato escaldado á auga fría ten medo
| Quen pasou por unha situación má ten medo a que se repita, desconfía sempre |
| Os gatos sempre foxen da auga fría, téñenlle medo |
| Quen se queimou con auga quente ata lle ten medo á auga fría |
O hábito non fai o monxe
| Non chega coas formas, coas maneiras exteriores |
| Para chegar a ser algo hai que meterse a fondo |
| Pode haber relixiosos vestidos normalmente |
O home e o oso, canto máis feo máis fermoso
| Os home son feos coma os osos |
| Os homes peludos son máis barís |
| O home non ten que ser guapo para ser apreciado |
O home onde nace, o boi onde pace
| Os homes casan onde nacen, os bois emparéllanse onde pacen |
| As persoas sempre tiran para o lugar onde naceron |
O martes non te cases nin te embarques nin a túa ceba mates
| Dise ironicamente cando alguén marcha fóra de Galicia |
| O martes é un mal día, non dá sorte |
O mexarrán de Oleiros
| O viño de Oleiros (Carballedo, Lugo) é moi frouxo, de poucos graos |
O mundo durará mil, non miles
| No mil acabarase |
O ollo do gato mira por catro
| O gato todo o ve |
| Dise para rirse do que ve pouco |
| Cando alguén está adurmiñado e fai que non ve |
O pai de escaravello e o fillo de espello
O pao de pino, se rompe rompino
| O que pase ten que pasar, xa non hai remedio |
| A madeira de piñeiro racha facilmente, ten pouco valor |
O paxaro habilideiro fai o niño no xaneiro
| A primeiros de ano xa hai que ir namorando |
| Os paxaros listos e previsores xa fan o niño en xaneiro |
O pichón cando empeza a voar é cando lle hai que cortar as alas
| Os pichóns en cautividade deben ter as ás cortadas para que non escapen |
| Non se pode deixar que algúen colla o mando pronto, logo xa é tarde para poder educalo (aplicado a cativos) |
O que becerros non vende e vacas non ten, a ver donde lle vén ou O que becerros non vende e vacas non ten, dalgures lle vén
| Dise de alguén que adultera o leite con auga |
| Dise de alguén que ten moitos cartos pero de dubidosa procedencia |
O que cedo adenta, cedo aparenta
| Quen bota os dentes cedo pronto se fará mozo |
| Quen bota os dentes cedo será máis amigo de figurar |
| Quen bota os dentes cedo pronto terá fillos de maior |
O que co vello queira acabar, que lle dea vacas a gardar
| Porque ter vacas é un traballo moi canso |
| Porque andar coas vacas a diario era un traballo mal considerado |
O que con auga se cura pouco dura
| A auga é mal remedio |
| Mal que se cura non auga non é mal |
O que con rapaces se deita, mexado se levanta
| Hai que conseguir que os rapaces se afagan a durmir sos |
| As trasnadas son propias dos mozos, non pode un fiarse deles |
O que contas non bota, contas non lle saen
| Quen non sabe de números vai ter problemas |
| Hai que ser precavido e mirar o que se ten antes de gastar |
O que di o que entende e non entende o que di
| Sabe ben do que fala |
| Non sabe do que fala |
O que escoita, de si oe
| Cómpre saber escoitar cando se fala |
| Escoitará falar ben ou mal, porque de todos se fala |
O que garda sempre ten
| Cómpre aforrar |
| Non é bo ser moi aforrador |
O que ha de levar xa o ten alá
| Non vai poder levar máis da herdanza |
| Levou demasiado adiante as cousas |
| Este ano vai quedar sen agasallos |
O que lonxe vai casar, ou chata leva ou vai buscar
| Cando a familia está en contra hai que ir casar lonxe |
| Está mal visto casar lonxe, pode aotopar unha parella con algún defecto escondido ou levar el/ela mesmo tamén algún defecto oculto |
O que lle desexa mal ó veciño, vénlle a súa polo camiño
| Pronto lle pasará o mesmo a el |
O que lle teña medo ao trono, que se meta debaixo da cama da sogra, que esa non hai raio que a parta
| Dito humorístico contra as sogras |
O que mal empeza mal acaba
| Os malos principios sempre traen malos finais |
O que merca sen ter, vende sen querer
| Quen merca sen ter cartos ten logo que vender o mercado |
| O que merca se necesidade é mellor que o venda pronto |
O que moito aperta pouco agarra
| Vale máis maña ca forza |
| Non se pode abusar, pretender ter todo |
O que non quere unha taza de caldo darlle tres
| Di que non quere comer mais ten fame |
| Cando alguén non quere algo, darlle máis do mesmo |
Ó que non ten chámanlle ninguén
| Para ser alguén, ser respectado, hai que ter posesións |
| Todas as cousas son de alguén |
O que non ten cruz ten cruceiro
| Toda igrexa ha de ter cruz ou cruceiro |
| Todos temos traballos nesta vida |
O que o pille ten que madrugar, que cedo levántase el
| É unha persoa moi lista, moi aguda, non hai quen a pille desprevenida |
| É unha persoa moi traballadora, moi madrugadora |
| Sempre chega primeiro a calquera sitio |
O que o seu cede en vida, que colla o fol e pida
| Quen xa lles pasa os seus bens aos descendentes en vida corre o risco de quedar sen nada e ter que andar a pedir |
O que pon o lume ao pé das estopas, vén o demo e sópralles
| Moitos dos incendios en Galicia son cousa do demo |
| O demo axuda sempre a expoñerse a pecar |
| Cando un se expón aos perigos ten moitas posibilidades de non poder evitalos |
O que queira do porco o entrecostre que o faga no mes de agosto
O que se ha cocer é mellor asalo
| O tradicional é cocer (cocido), o moderno asar (churrasco) |
| As comidas son máis sas asadas, engordan menos |
| Se hai que facer algo, canto antes mellor |
O que se usa non se escusa
| As cousas que cómpren a diario hai que telas na casa |
| O que se usa a diario non convén regalalo |
| Cando se usa moito algo convén renovalo |
O que ten fillos na muller allea, perde fillo e feitura
| Porque o fillo sempre quedará coa súa nai e non poderá exercer de pai |
| Porque non lle pode deixar nada de herdanza |
| Dise cando se adopta un fillo |
O que ten fillos que non bote por ela
| Quen ten fillos nunca se vai sentir só |
| Os fillos sempre causan moitas penalidades |
| Quen ten fillos todo lle pode pasar, que non se ría dos demais que lle pode pasar a el |
O que ten padriño bautízase
| O que é rico vive ben sempre |
| O que ten unha familia relixiosa salvarase |
| Facer algo con recomendación dá moi bo resultado |
O que ten rabo non se senta
| Quen fai unha trasnada sempre deixa rastro |
| Non senta porque lle poden pisar o rabo |
| Quen ten algo pendente non pode pararse |
O que teña apuro que vaia andando
| Quen teña algo pendente que vaia xa |
| Dise ironicamente cando unha persoa é moi pousada |
O que un pendango queira ver, que lle dea unha luz a acender
| Nos tempos en que se utilizaba a luz a gas había xente que non era capaz de acender o candil |
| Porque axiña se verá a si mesmo |
| Porque axiña atopará a alguén así |
O que vai á voda, que leve que coma
| Nas vodas hai pouco que comer ás veces |
| Nas vodas hai que levar un presente |
O que vai adiante sempre leva vantaxe
| Ir de primeiro sempre é boa cousa, axuda a triunfar |
| Irónico, para os que sempre están de primeiros |
| Irónico, para os que sempre están sentados |
O que xoga e perde, paga e cala
| Dise nos xogos de cartos cando alguén perde |
O qué, co ollo do cu que non ve
| Resposta que se lle dá alguén moi curioso, que non para de preguntar |
| Dise cando non se lle ve saída a unha situación |
O rei onde non está non parece
| Por moitas voltas que se lle dea, se non hai non pode aparecer |
| Dise para un lugar moi afastado, con difícil acceso |
O río cando roxe, sinal que auga leva
| Cando se escoita moito un río é porque choveu moito |
| Cando se escoita falar de algo é porque algo houbo |
O saber non ocupa lugar
| O estudar é traballo moi doado |
| Dise para valorar moito o coñecemento, o saber, o estudar |
O sol de marzo queima a dama no palacio
| As señoritas xa se poñen ao sol en marzo |
| En marzo non é san estar ao sol |
O temperao nunca lle pediu nada ao serodio
| Sempre é mellor sementar os froitos cedo ca tarde |
| Non se debe sementar nin cedo nin tarde, no seu tempo |
O temperao ou en palla ou en grao
| O cereal sementado cedo sempre ha dar máis, sexa en palla, sexa en gran |
| O cereal sementado cedo sempre ha de perder en algo, sexa en gran, sexa en palla |
O teu segredo non llo contes ao amigo hoxe, o amigo é mañá testigo
| Coidado, ese mesmo amigo pode mañá ser testemuña contra ti. |
| A xustiza non é xustiza, obriga a declarar ata os amigos |
O tolo pola pena é cordo
| Os castigos nos tolos non valen para nada |
| Os castigos son eficaces, conseguen que cambie a persoa |
O traballo dos rapaces é pouco, o que o perde é un louco
| É de loucos facer traballar os nenos que pouco poden facer |
| Os nenos non saben traballar a xeito |
| Na Galicia tradicional aproveitábase moito os traballo dos nenos nas aldeas |
O vello onde non sabe usma
| Os vellos cando non saben de algo inventan, xorden |
| Coa vellez pérdense os coñecementos |
| Na vellez é difícil aprender algo novo |
Onde hai galo non canta galiña
| Sempre se valora máis o cantar dos homes có das mulleres |
| Onde está un home non manda unha muller |
Onde non te chaman, que che quererán?
| Hai que desconfiar cando non che digan algo |
| Mellor non ir a onde non te chamen, non meterse onde non cho pidan |
Os bens do sacristán por onde veñen van
| Veñen do que xunta no seu traballo e non os valora, desprézaos |
| Os sacristáns son sempre xente pobre |
Os cans grandes non se morden uns aos outros
| Porque se temen e teñen medo |
| Os poderosos e os ricos sempre se entenden e non se atacan |
Os lobos tiran ao monte
| Os lobos non se poden domesticar |
| A xente que é mala sempre obra mal |
| O hábitat dos lobos é o monte |
Os rapaces son fillos de Deus e testigos do demo
| Canto oen, canto din, non saben gardar segredos |
| Os rapaces nacen bos mais logo se fan malos |
| Hai rapaces bos e rapaces malos |
Ovella que berra, bocado que perde
| As ovellas que berran moito son pouco comedoras |
| O que perde o tempo falando non traballa |
Págallas a pel
| Ponse moi colorado |
| Págallas o corpo |
Pais porcos, fillos marraos
| Son todos uns animais |
| Dise cando na familia andan mal vestidos |
| Todo se herda, tamén o mao |
Pan con pan, comida de bobos
| Non se debe comer o pan só, debe ter compango |
| O pan é comida de parvos |
| Comer sempre igual é cousa de parvos |
Pan de millo, pan de Deus, dun pedazo fanse dous
Pan sen graxa, pan sen tasa
| Pódese comer moito porque non mantén |
| Hai que tasalo, non se pode comer moito |
| Dise cando se ve a un gordo |
Pano ruín non ten man dos mendos
| As teas ruíns son as mellores para os mendos |
| Non vale para nada, ata os mendos lle caen |
Papas e casamento en quente
| Comer papas e casar debe ser sempre en tempo quente |
| Canto antes mellor, tanto para casar como para comer papas |
Para aprender a capar hai que cortar moitos collós
| A experiencia vale moito |
Para baixo todos os santos axudan
| Cando un vai vello faise máis santo |
| Andar cara abaixo non supón esforzo |
Para botar o millo ten que quecer o cu na pedra
| Para sementar o millo ten que quecer o tempo |
Para cobrar todo o mundo anda agudo
| Hai que moverse moito para cobrar |
| Toda a xente quere cobrar, iso non é esforzo |
Para na ponte dos burros
| Ten que parar no mesmo sitio ca todos, non pode seguir el adiante |
| Persoa non moi lista |
| Non sabe moi ben onde está |
Para o aforrador nunca faltou un desprezador
| As persoas aforradoras son despreciados polo resto |
| As persoas aforradoras sempre atopan alguén que lles gaste todo |
Para o pan espendoar ten que o cabalo tremar
| Para que o pan se conserve deben os cabalos ter fame |
| Para que o pan bote o pendón ten que arrefriar o tempo |
Para o pan graiar ten que o cabalo tremar
| Para que o pan se conserve ten que o cabalo ter frío |
| Para que o pan bote o gran ten que o tempo arrefriar |
Para o pillar hai que se descalzar
| É moi difícil de enganar, de lle tomar o pelo |
| Persoa moi rápida, corre ben |
Para onde vas muller ben casada? para onde non teñas sogra nin cuñada
| Onde mellor vive unha casada é na casa propia, lonxe das mulleres da familia do marido |
Paragüeiro e caldeireiro, canto máis burro máis parrandeiro
| Nestes dous oficios había moita xente de pouco siso |
| Dito humorístico sobre estas dúas profesións |
Páranche ben as cabras
| Es unha persoa moi dada cos animais |
| Tes ben pechadas as leiras e non marchan os animais |
| Díselle alguén cando se afai ben nun sitio e non ten ganas de marchar |
Parece que lle botaron ben sal cando o bautizaron
| É unha persoa moi divertida, moi pándega |
| É unha persoa moi seca, moi seria |
| Non para de beber, decote anda bébedo |
Parece que mira/remira contra o goberno
| É claramente da oposición |
| Persoa que mira atravesado |
Parece que morreu un escribán
| Frase que se di ironicamente cando morre un animal |
| Hai moita tristura |
| Frase que se dia cando vai moito aire, máis vento do normal |
Parece que ten a tiriz
| Alguén con mala cara, amarelo, como se tivese a ictericia |
| Semella que ten incontinencia |
| Semella que está duro de ventre |
Parece que vai con misa
| Vai moi ben vestido, como se estivese na misa |
| Con moita présa, como se fose un cura que vai dicir a misa |
| Vai moi calado como se estivese na misa |
Parece un can galgo
| Non fai máis que berrar, como se ladrase |
| Persoa alta que anda de aquí para alí |
| Anda cheirando en todo, métese en todo, coma un can |
Pareces un pito cairo
| Moi mollado, como un polo sen plumas |
| Unha persoa fachendosa |
| Unha persoa vencida, sen folgos |
Pásalle coma o rato cando lle vai a donicela enriba
| Séntese forte, faille fronte |
| Está feliz, nótase ben acompañado |
| O que manda é o xefe, cando el chega sempre está por enriba |
Pecado encuberto é medio perdoado
| Cando non se sabe é menos pecado |
| Os católicos ao confesar os pecados xa teñen medio perdón |
Pedir é de homes, dar é de mulleres
| Aplícase ás relacións sexuais, sempre debe pedilas o home e concedelas a muller |
| Normalmente que pide esmola é un home, as que máis dan esmola son as mulleres |
Pensa que o birimbao é gaita
| Pensa que toca moi ben |
| Pensa que todos somos iguais |
| Pensa que é así, mais é doutro xeito, non ten razón |
Perde a caneca
| É homosexual |
| Cáelle algo que trae na man |
| Perde o sentido, non sabe o que fai |
Perde máis ca gana
| Dise dun negocio ruín |
| Dise dunha froita pouco madura |
| Dise dun porco mal cebado |
Pés na cama e brazos na estribeira
| Cando se manca alguén nun pé, descanso na cama; nun brazo, descanso na estribeira |
Pésalle a faltriqueira
| Está moi gordo, pesa moito |
| Ten moitos cartos, é rico |
| Ten mala conciencia, ten remorsos |
Pesca os gaios vivos
| Dise ironicamente cando alguén tenta algo imposible -os gaios non se pescan vivos coma os peixes- |
| Moi listo, moi agudo e fino -os galos non se deixan pillar facilmente- |
Peso levantado é medio levado
| Cando alguén axuda a erguer un feixe ou carga para levar ao lombo nótase moito esa axuda |
| Os pesos son máis fáciles de levar cando a persoa é alta |
Pica coma un toxo
| Pica moito |
| Dise do viño algo pasado |
| Dise da persoa que conta chistes picantes, relativos ao sexo |
Pica fino
| Anda con pasos moi pequenos |
| Leva unha roupa moi fina |
| Gústalle presumir |
Pinta o San Lourenzo
| É demasiado tranquilo |
| É algo beato, moi relixioso |
| Enfádase moito |
Pode andar coa cara destapada
| Xa está totalmente curado |
| Nunca fixo mal a ninguén, pode ir a calquera sitio |
| É unha persoa moi guapa |
Pola merda comemos o pan
| O esterco bótase na terra para que produza os cereais que logo comemos |
| Para gañar o pan hai que facer de todo |
Polo San Brais tanto ten que chores coma que deixes de chorar, a metade do inverno está sen pasar
| Polo San Brais -21 de febreiro- estamos na metade do inverno |
| Polo San Brais -3 de febreiro- aínda falta moito mal tempo por vir |
Polos rapaces e polos cans sempre empezan os paos
| Sempre son os que levan as culpas cando hai unha trasnada ou pasa algo |
Por tras chámanlle ao rei cournudo
| Por detrás que digan o que queiran, non importa |
| Hai xente que sempre anda a criticar |
Primeiro pídelle un bico e despois un abrazo e despois o que tes debaixo do refaixo
| Dito referido ás relacións sexuais e amorosas |
Prós curas e prós cas nunca faltan boas mañás
| Para os curas sempre hai algún morto (diñeiro do enterro) e para os cans algunha carniza (carne tirada) |
| Os curas e os cans sempre se erguen con fame |
Que me miren por tras, que por diante mírome eu
| Dise para provocar envexa |
| Dise cando murmuran de un |
Que non dure máis a mala veciña que dura a neve na febreiriña
| A neve en febreiro dura moi pouco, por iso o dito |
Que non lle mexen torto
| Que non o critiquen |
| Que non lle teñan envexa |
| Que non o enganen |
Que non teñas que botar as mans á cabeza
| Que non teñas que pedir cartos |
| Mira ben o que fas, non teñas que te arrepentir |
Quedou descalzo
| Non ten amigos |
| Non lle fan caso ningún |
| Quedou pobre, sen nada, sen recursos |
Queixo sen ollos e pan con ollos
| O bo queixo galego sen ollos, o bo pan con ollos |
Quen ben empeza ben acaba
| Hai que facer as cousas ben desde o inicio |
| Os que nacen ricos, ricos son |
Quen é o meu herdeiro? O que me limpa o traseiro
| O que me coide herdará os meus bens |
Quen fai rocas logo morre
| Xa non pode traballar forte noutras cousas |
Quen mallou, mallou
| Quen foi capaz de lle bater a outro xa o ten dominado |
| Cando xorden dificultades nun traballo, o que xa o ten rematado di esta frase referida á malla dos cereais |
Retrato fino e barato
| Dise dunha persoa moi guapa |
| Dito popular para aplicar a alguén que leva a roupa rota e se lle ve o cu |
Rézalle a Santa Apolonia para que non che doa dente nin moa
| Porque é unha santa moi avogosa para iso |
Rompe coma a merda
| Rompe moi facilmente |
| Ten moi pouco valor |
Rompe pouco a roupa nos cóbados
| Ten pouca roupa, é pobre |
| Estuda pouco, é vago nos estudos |
Rubio para Oseira, vellos á raxeira
| Cando en Trasar se pon o sol (sobre Oseira) con moita claridade loura, ao día seguinte irá moita calor para se poñer á raxeira |
Sabe ben a cartilla
| Sabe moi ben o que fai |
| É moi relixioso, estuda o catecismo |
Sabe coma resolio
| Dise do viño que sabe moi ben, coma de medicina |
| Dise do viño que sabe mal, como a vinagre |
Sabe onde o manca o zapato
| Coñece ben cal é problema, o que o preocupa |
| Coñece moi ben as marcas de zapatos |
Salta coma un castrón
| Salta moi pouco |
| Salta moito |
Se neste mundo queres gozar, tes que oír, ver e calar
| Non hai nada mellor que ser discreto, saber estar |
Se non lle fora ela había de comer en cunca de pao coma o gato
| É moi nugallán, se non fose a muller mesmo pasaría fame |
| Se non fose a muller non sabería comer |
Se non pagas en copas tes que pagar en bastos
| No xogo de cartas, dise cando se perde |
| Se non pagas, dun xeito ou doutro has de pagar |
Se queres baixar, dálle moito ao zapato e pouco ao prato
| Se queres adelgazar fai exercicios e come pouco |
Se queres o criado ben mandando, ponlle a taza do caldo e mándao ao recado
| Para que o criado faga pronto o recado poñerlle a comida e mandalo, así voltará axiña |
| Se queres un criado ben mandado dálle pouco de comer |
Se queres que o carro cante, móllalle o eixe no río, despois, co eixe mollado, canta coma un asubío
| Co eixe mollado os carros andan mellor |
| Co eixe mollado os carros sempre cantan mellor |
Se se lava o gato venta hóspede
| Cando o gato se lambe vai vir alguén de visita |
| Cando vén alguén de visita hai que lavar ben o gato, que non cheire |
Se se ve no canto del, mexa por unha perna e caga pola outra
| Tería moito medo |
| Sería capaz de facer cousas que os demais non son quen |
Se se ve nos seus pantalóns
| Ten andares de home |
| O que el faría no seu caso |
| É quen manda na casa |
Se soñas con dentes, morte nos parentes
| Cando alguén soña cos seus dentes pode ser sinal de morte de parentes |
| Non hai que facer caso dos presaxios e dos soños |
Se tes o pano e as liñas podes coser cando queiras
| Os xastres sempre conseguen o que queren |
| Calquera pode ser costureira |
| Hai que estar sempre preparados |
Se vas quedar para amparo de miotos
| Se vas quedar sen morrer, moitos bichos |
Seica che nacen os dentes
| Seica te portas coma un cativo |
| Cando fas algo mal, atolado, como se andases con dor de dentes |
| Seica estás sempre empezando algo |
Seica tes as cataratas
| Cando estás moi apurado |
| Cando estás moi canso |
| Cando queres ver algo e non o ves |
Sente a calor como unha vaca vella
| As vacas vellas non aturan a moita calor |
| As vacas vellas sempre teñen frío |
Sobe coma un gato
| Sobe moi mal, caendo |
| Agatuña moi ben |
Sobe polas paredes arriba
| É moi áxil e lixeiro |
| É moi valente |
| Fai o imposible |
Somos de Albán, que canto teñen ó lombo tran
| Dise da xente desta parroquia do Ourense |
Somos de Chouzán onde non hai viño nin pan e no tempo das cireixas dámo-las queixas
| Dise dos desta parroquia ribeirá do Miño en Carballedo onde tradicionalmente non había moita riqueza |
Son eles algo fatiño
| Son algo parvos |
| Son moi pousóns, nugalláns |
| Son moi riquiños |
Son os mesmos cans, pero con distintos colares
| Son da mesma raza de can aínda que non o pareza |
| Non enganan, son os mesmo de sempre, os que xa fixeron algo mao |
Tamén ten que pasar polo cribo
| Tamén ten que mirar o que quere |
| Ten que ser coma os demais |
Tan longo foi o día coma a romaría
| Foi unha romaría moi aburrida |
| Foi unha romaría moi boa |
| Todo acabou xa |
Tapa masa tapa, mentres o zarralleiro non pasa
| Dise porque os cerralleiros tapaban os buracos das potas con masa e axiña destapaban |
Treme coma vara verde
| Ten frío (a vara verde non ten consistencia, abala co aire) |
| Díselle a alguén que aínda é moi novo para algo |
Ten a cabeza quente
| Está enfadado |
| Está bébedo |
| Ten febre |
Ten a cama coma un cubil
| É moi porco, semella un animal |
| Odia a súa cama coma un animal o seu niño |
Ten a lingua moi sucia, hai que lavarlla con sal e vinagre
| É moi fantástico, inventa cousas |
| Sempre anda a criticar aos demais |
| Di moitas palabras feas ou malsoantes |
Ten a risa falsa
| Ri sempre moi alto |
| Non é de fiar |
Ten a súa pasada
| Dise ao morrer alguén: todos temos que morrer, todos temos a nosa hora |
| Ten ese costume, esa maneira de ser |
Ten as mans moi suaves
| Algo amigo de coller cousas alleas |
| Moi amigo de namorar mulleres |
| De trato moi afable |
Ten as orellas grandes coma un burro
| Dito para burlarse de alguén |
| Ten problemas de oído |
Ten as uñas longas
| Algo ladrón, que colle o que non é seu, raspuñeiro |
| É algo descoidado no seu aseo |
| Coda moito o aseo, as mans |
Ten bo verlo
| Ten moito alimento (verlo: graxa do capón, ensulla) |
| Ten grande dote para casar (verlo: la da ovella ao rapala) |
Ten boa colad
| Persoa a quen unha cousa lle serve para todo, para o bo e para o malo |
| É moi fácil de lavar, de limpar |
| É moi fácil de cociñar |
Ten bon cu prós azoutes
| Non hai problema con castigalo, ten un bo cu |
| Díselle a un cativo cando nace no primeiro choro |
Ten cara de can
| Dise dunha persoa moi xeitosa, axuda aos demais |
| Dise dunha persoa moi agarimosa, agradábel |
| Dise dunha persoa de mal xenio ou dun día de mal tempo |
Ten cara de ferreiro
| De mal xenio, de enfado |
| Cara sucia e negra |
| Cara de faccións duras |
Ten cinestro
| Ten teima por algo |
| Ten un defecto |
| Ten unha virtude |
Ten dentes de rato
| Ten os dentes branquiños e mestos coma un rato |
| Ten os dentes pequenos e raros |
| Ten dentes grandes e duros |
Ten duás caras coma os de Buciños
| Para facer a burla da xente de Buciños (parroquia de Carballedo, Lugo, na que se venera a San Peguerto), díselles que son falsos |
Ten lingua de vívora
| Procura sempre escapar dos problema coa rapidez dunha víbora |
| Fala moi rápido |
| Moi ferinte, insultante, con veleno |
Ten máis que dicir o que caga a cama que o que a limpou
| Cantas veces o culpable ten máis que dicir que o que sofre as consecuencias |
| Díselle aos meniños cando hai que lles remudar o cueiro |
Ten mans de prata
| É moi rica, todo o que toca o converte en prata |
| É moi fría, non se para en nada |
| É moi xeitosa, sabe facer ben as cousas |
Ten narices de can
| Cheira moi ben, ten bo olfacto |
| É moi barulleiro, coma can ladrador |
Ten o cascabel no cu
| Está aínda moi serodio, ten que madurar |
| Por onde vai sempre se sabe, é moi algareiro |
Ten o corazón negro coma a noite
| Está con moita pena |
| É moi mala persoa |
Ten o cu preso á casca do ovo
| É coma un paxariño, moi lixeiro |
| Está aínda moi serodio, ten que madurar |
Ten o estómago cosido coma as costureiras
| Era moda entre as costureiras estaren a dieta |
| As costureiras eran todas de tipo fino |
| As costureiras que andaban polas portas comían pouco |
Ten o ril quente
| Ten o xenio moi pronto, logo salta |
| Vai frío e anda en manga curta |
Ten o teo
Ten oído de porco
| Oe moi mal |
| Oe moi ben |
| Fai que non oe |
Ten pel de sapo
| Ten a pel asarabullada, coma de galiña |
| Ten unha pen moi fina |
Ten refuego
| Grans que lle quedan polo corpo despois dunha doenza |
| Está moi acalorado logo dun esforzo |
| Non para quieto nun sitio |
Ten sete folgos como os gatos
| É moi habilidoso coma os gatos |
| Ten sete vidas como os gatos, sempre sobrevive |
Ten un cu coma un cesto
| Non hai xeito de que marche da casa cando está de visita |
| Un cu moi grande |
| Senta en calquera sitio |
Ten un peito coma un lobo
| Persoa moi paleta |
| Persoa moi falsa |
| Persoa moi dura |
Ten unha boca coma unha alparagata
| Boca moi grande |
| Fala demasiado |
| Sempre mete a pata, fala do que non sabe |
Ten unha lingua ben raspada
| Fala moi ben o galego |
| Atrévese a dicir calquera cousa |
| Mírase moito sempre no que di |
Téñoa coma meniña do ollo
| Moi pequeniña |
| Moi delicada, moi ben tratada |
| Moi clara, moi limpa |
Terceiro con quinto, casamento limpo
| No casamento, o 3º grao de parentesco co 5º non esixía dispensa |
| O terceiro matrimonio dun co 5º do outro non teñen ningún problema social |
| Cando é o 3º ou o 5º noivo, para casar non hai problema |
Tintín por tintín
| Ben aclarado e explicado, con detalle |
| Sen nada que ver co asunto |
| Moi fantástico e novelesco |
Tira para tras
| Ten moita forza |
| Non se deixa tocar |
| Ten moi mal olor |
Tirarlle polo rabo á pega
| Durmir |
| Facer algo moi difícil |
| Estar nos biosbardos, coa mente perdida |
Tivo callentura
| Púxose moi enfadado |
| Tivo febre |
| Estivo bébedo |
Todo se di das mulleres, dos homes non se di nada, son borrachos, mullereiros, todo é unha trapallada
| Todo o que son defectos ou vicios das mulleres son permitidos nos homes |
| Non é certo que os homes sexan peores cás mulleres, son mentiras |
Todos queren meter a súa con día
Trae o pelo á gremensa
| Dicíase antes cando unha muller facía a permanente no pelo |
| Trae o pelo penteado cara atrás |
| Trae o pelo moi enguedellado |
Un ano e un pan logo se van
| Dise cando empeza o ano |
| O tempo logo pasa |
Un día de sol no febreiro come por cantos cabalos hai no reino
| Un día de sol no mes de febreiro reseca as plantas |
| Un só día de sol en febreiro chega para facer medrar as plantas do reino de Galicia |
Un ovo sin sal sete anos fai mal
| Hai que lles botar sal aos ovos |
| Dito humorístico cando se comen ovos fritos |
Un xantar no entroido, unha cama en agosto
| Dáselle a calquera porque custa pouco, no entroido hai sempre comida e no agosto dórmese en calquera sitio |
| É moi custoso, no entroido cómese moito e no agosto hai que buscar un sitio fresco |
Unha vella de bagos xuntou cen canados
| Dise nas vendimas para animar á xente a que traballe moito para acabar pronto |
| Dise nas vendimas para animar á xente a que apañe as uvas soltas ou bagos |
Unha vella e un candil son dous demonios en casa, a vella roña que roña e o candil queimando a graxa
| Dito irónico que se pode aplicar en moitos contextos |
| Aplícase ás persoas máis vellas e gordas |
Vai á casa da tía e non cada día
| Fai visitas á familia ou amigos mais sen cansalos, con xeito |
| Tenlle moito cariño á tía |
Vai atagallando polo bulleiro
| Polo medio e medio da lama nun camiño, poñéndose perdido |
| Sorteando dificultades |
| Parando cada pouco |
Vai co rabo entre as pernas
| Moi fachendoso |
| Con vergoña e coa cara baixa |
| Coma un can cando ladra |
Vai contento como marrao da capa
| Díselle a alguén cando vai casar |
| Moi contento e disposto |
| Moi descontento, forzado |
Vai cos da feira e vén cos do mercado
| Non é de fiar, cambia de opinión segundo conveña |
| É moi sociable, vai con calquera |
| É moi viaxeiro e amigo de coñecer lugares |
Vai criado coma un porco
| Criado moi sucio, sen aseo |
| Mal criado, coma un animal |
| Moi consentido e sobrealimentado |
Vai de mirras prás encollas
| Apícase a unha persoa que se empobreceu |
| Aplícase a unha persoa que vai para vella |
| Aplícase a unha persoa que perdeu a influencia social |
Vai en pés de puta
| Vai con présa, moi apurado |
| Vai coma se fose bailando, con alegría |
| Vai moi incómodo, coma na punta dos pés |
Vai o ouro pró tesouro
| Non hai mellor tesouro que o ouro |
| Ao rico todo lle sae ben, véñenlle todos os cartos |
Vai sen cabezadas
| Vai seguro sen dar cabezadas a cada lado |
| Vai sen alguén que dirixa o asunto |
| Sen freo, louco, como unha besta coas cabezadas rotas |
Vai tan contento que non lle cabe un garavanzo no cu
| Está feliz, moi contento |
| Mellor lle fora non chegar a isto |
| Contento si, mais algo pesararoso |
Vai tirar pedras a un río
| Vai facer algo imposible |
| Vai perder o tempo |
| Anda, non deas a lata |
Vaiche quentar a pavana
| Andar no lombo, bater |
| Dar calor e agarimo |
| Poñer moi nervioso e acelerado |
Vaille como o pez á bota
| Cáelle moi ben |
| Déixao todo negro, todo perdido |
| Non lle cae nada ben, está fóra de sitio |
Vaise moito do pico
| Axiña se pasa ao castelán |
| Persoa que se solta moito da lingua, escápanselle as cousas |
| Non para de falar, é un pesado |
Váiselle o tempo nos camiños
| Párase con calquera que atope |
| Ten os eidos lonxe da casa, ten que andar moito |
| Non sabe calcular canto tempo lle levará chegar |
Vale máis dar a un pillo que pedir a un home de ben
| Sempre é mellor dar aínda que se perda que ter que pedir aínda que sexa a alguén horando |
Vale máis o que o sol deixa que o que a auga cría
| Sen sol as plantas non medran a xeito |
| Nas praias mellor que haxa sol a que chova |
Vale máis onza de trato que arroba de traballo
| Os tratos mellor rápidos, que non dean traballo |
| Os tratantes (viven do trato) viven mellor ca os traballadores |
Vale máis que comera unha bica de rapas
| Iso custa máis ca comer unha boa sobremesa (biscoito) |
| Algo saíu mal, mellor fora non facer nada (bica de rapas: pan de farangullas que non se unen) |
Vale máis ser burra dun sardiñeiro ca muller dun zapateiro
| Non é nada aconsellable casar cun zapateiro |
| A burra pode comer as sobras, a muller non |
Vale máis un ruín arreglo ca un bon preito
| Sempre se gastará menos chegando a un mal arreglo ca indo ao preito |
Vale máis unha labazada a tempo ca un anaco de pan
| Educa máis un castigo a tempo que un agasallo |
| É máis custoso pegarlle a alguén que axudarlle |
Vén á cantada do can
| Vén moi cedo, cando ladran os cans antes de durmir |
| Cando sae de noite e vén moi tarde |
| Non vai vir (os cans non cantan) |
Vénche polo río abaixo
| Dise cando alguén comenta algo moi axeitadamente |
| Algo que se perdeu rapidamente |
| Algo que vén moi ben, moi a xeito |
Veña con Deus¡ (di un) Que quedemos co mesmo santo¡ (responde outro)
| Saúdo típico e contestación en xente maior |
| Saúdo ao entrar na igrexa |
| Saúdo ao pasar diante dun cemiterio |
Veulle coma á burra os peidos
| Que lle cae ben, como os peidos á burra, que a alivian |
| Que lle cae mal, como os peidos á burra que cheiran moito |
| Púxoo nervioso, como os peidos á burra que non a deixan para quieta |
Vive para comer ou come para vivir
| Hai que se manter co suficiente |
Vouche dar un correverás coas pernas para tras
| Voute castigar se non cambias |
| Frase que se lles di aos pequenos para que se entreteñan e non dean a lata |
| Vouche facer un agasallo moi divertido |
Vouche poñer o cu onde non o vexas
| Voute esconder onde non te atopen |
| Voute mandar lonxe |
| Vouche dar uns azoutes |
Xa é un home feito e dereito
| É moi alto |
| Xa se comporta coma un home |
| Dise dun rapaz que non vimos hai tempo e xa medrou moito |
Xa é zorro vello
| Corre moito |
| É un pillabán |
| Ten moita experiencia |
Xa estou no cabo das contas
| Xa estou farto de algo |
| Xa estou para dar a luz |
| Xa estou de volta no asunto |
Xa lle cadra ben: cumpría que lle viñera e vén
| Dito que se pode aplicar en moitos contextos |
Xa lle degola a cabeza
| Xa empeza a dicir parvadas |
| Xa está bastante calvo |
| Xa vai indo cara abaixo, decaendo |
2005-2022 |
ogalego.gal
Ditos de Pilar Guerra de Trasar de Carballo. Listado alfabético con opcións para escoller
Unha das posibilidades é a correcta, premer para ver:
A bica o que a fai pícaa
| O que fai a bica na cociña será quen lle faga os buracos para que coza ben |
| Quen fai a bica será quen a corte na mesa |
| O que fai a bica botaralle o pemento picante |
A cabra co vicio dá co corno no cu
| As cabras tenden a rañarse cos cornos |
| Coidado, que se pode estragar algo |
| As cabras de cornos grandes son moi viciosas |
A cara é o reflexo do corazón
| Na face reflíctense os sentimentos |
| Na cara vense as doenzas coronarias |
| A xente con moita cara ten pouco corazón |
A carne carne cría, e o peixe auga fría
| A carne hai que comela quente e o peixe frío |
| A carne alimenta moito e o peixe pouco |
| A boa carne a de animal que se alimenta de carne e o bo peixe o que se cría en augas frías |
A carne en calceta que a coma o que a meta
| Os calceteiros son bos comedores |
| Quen fai a calceta é o primeiro en comer a carne |
| Quen fai os embutidos é quen mellor sabe como están para os comer |
A carne no sal un mes e no fume tres
A cartos vai a vaca, o que non a ten non a papa
| Aínda que haxa poucos cartos, algo é algo |
| Nos tratos de vacas só se paga con cartos |
| Quen queira comer vaca que a pague |
A casa nunca andou a pedir
| Nesta casa non entran esmoleiros |
| A casa nunca estivo embargada |
| Nesta casa sempre houbo o necesario para a familia |
A confianza mata o galego
| Os galegos ata poden desconfiar dun morto |
| Os galegos son desconfiados ata a morte |
| Non se pode confiar en calquera, hai que ser precavido |
A corda sempre creba polo máis delgado
| Os máis delgados sempre perden nas pelexas |
| Sempre é o máis feble o que leva as de perder |
| Os máis delgados sempre xogan mellor á corda |
A falta de pan cómese bica
| Cando non hai pan centeo cómese o pan de millo cocido na lareira |
| Cando non hai pan cómese biscoito |
| Cando non hai pan de trigo cómese o de avea |
Á galiña e á vaca polo bico se cata
| Antes de comer vaca ou galiña mirarlles o bico e saberase como están de sabor |
| As vacas e as galiñas mostran no bico como están de saúde |
| As vacas e galiñas cando están ben alimentadas producen moito |
A gata co apuro trouxo os fillos cegos
| Moitos gatos nacen cegos |
| Hai que ter coidado que coa moita présa pódense estragar as cousas |
| As gatas precisan parir amodiño para que os gatiños non sufran |
A letra con sangue entra
| Só fai boa letra quen castiga os dedos |
| Para aprender hai que esforzarse e ás veces recibir castigos |
| A letra máis bonita é a de cor sanguíneo |
A lingua ten o seu curral
| A lingua galega non debe saír do seu ámbito |
| É moi feo botar a lingua fóra a modo de burla |
| Cómpre falar con xeito, sabendo o que se di |
A mera de San Xoán leva o viño e non deixa o pan
Á muller e á mula, cada día súa tunda
| Como as mulleres e as mulas son moi teimudas hai que educalas con violencia |
| As mulas e as mulleres sempre andan a pedir que lles batan |
| A mula e a muller onde mellor están é no campo |
A muller e a sardiña pola máis pequeniña, mentres a grande se baixa a pequena varre a cociña
| A muller e a sardiña onde mellor están é nunha cociña pequena |
| A muller e a sardiña pequenas son máis limpas |
| Dito de eloxio das mulleres pequenas e miúdas |
A muller que non come canda o home, ou xa o comeu ou aínda o come
A muller viúva, ata as silvas se prenden nela
| As viúvas son moi buscadas, todos as procuran |
| Para as viúvas todos son desgrazas, todo vai contra elas |
| A viúva sempre trae os fillos presos ás súas saias |
A pataca e a muller, ao primeiro mercader
| As familias deben entregar as patacas e as fillas ao primeiro que dea algo por elas |
| Patacas e mulleres deben darse ao primeiro descoñecido |
| Patacas e mulleres deben darse sempre moi novas |
A perdiz, que entre o cheiro polo nariz
| A perdiz sempre ben cociñada e que dea cheiro o mollo |
| A perdiz é máis saborosa despois duns días morta cando empeza a dar cheiro |
| A boa pediz é a que cheira moito morta |
A porca de maio ou no principio ou no cabo, e han parar os bois quince días antes ou despois
| En maio sempre hai quince días de mal tempo |
| En maio hai que parar os traballos e matar as porcas de cría |
| Pararanse os traballos se fai falta, mais hai que atender os partos das porcas de cría |
A porca de maio vale máis no principio ca no cabo
| A matanza das porcas de cría mellor ao principio do mes para conservar a carne |
| É mellor que as porcas de cría pairan no inicio do mes |
| A choiva de maio é máis beneficiosa no comezo do mes |
Á porta do rezador non poñas o trigo ó sol e do que non reza nada, nin trigo nin cebada
A raíz do toxo verde é moi mala de arrincar e os amores primeiros son malos de olvidar
| Toxos verdes e primeiros amores pican moito |
| A lembranza dos primeiros amores é moi difícil de borrar |
| Primeiros amores e toxos verdes, mellor arrincalos |
A roupa lavada polo sol agarda
| Traballo xa feito non corre présa |
| A roupa ben lavada non precisa sol para secar |
| Sempre é mellor lavar coa luz do sol |
A sombra a da pena, e o abrigo o da leña
| A sombra máis fresca, a das pedras; o abrigo mellor, o das árbores |
| Cando un ten penas, nada mellor que arrimarse a unha árbore |
| Cando un ten unha pena, botarlle leña ao lume |
A xente quere pingar antes de asar
| Aplícase a quen quere comer cedo, antes de que estea ben feita a comida |
| Aplícase a quen quere obter beneficios antes de tempo ou sen esforzo |
| Aplícase a quen quere estragarlle un negocio a outro |
Acongrear a alguén
Adeus dise aos mortos e aos que teñen os pés tortos
| Frase feita para dicir á familia nos enterros |
| Frase feita para aplicar en calquera situación dependendo o significado do contexto |
| Frase feita de ánimo para unha persoa cunha doenza grave |
Agosto nubrado, nabo furado
| Cando en agosto hai días con moitas nubes os nabos collen peste na folla |
| Frase para aplicar a un negocio que saíu mal |
| Coas nubes de agosto os nabos podrecen na terra |
Aínda a sogra levanta ben a tapa da artesa
| Nun matrimonio cando a sogra é moi valente e forzuda |
| Nun matrimonio cando é a sogra a que manda na casa |
| Nun casamento cando a sogra é aínda unha muller nova |
Aínda andaba de refaixo
| Aínda tiña moito frío |
| Cando os nenos aínda levaban refaixo noutrora, que era pequeno o rapaz |
| Aínda levaba o traxe tradicional |
Alarga os pés máis cá manta
| Aplícase a alguén que gasta máis do que logo pode pagar |
| Aplícase a alguén que é moi alto e non colle ben na cama |
| Aplícase a alguén que sempre ten algo de frío |
Anda algo trousado
| Está moi canso |
| Está vomitando |
| Estalle saíndo unha doenza |
Anda ás dúas mans coma a vaca do pobre
Anda coa cabeza polo aire
| Está medio mareado |
| Está a pensar noutra cousa, despistado |
| É moi listo e espelido |
Anda coma un farrapeiro
| Anda moi devagar coma os que vendían farrapos |
| Anda mal vestido, coma os que mercaban farrapos |
| Anda de aquí para alá coma os vendedores ambulantes |
Anda con pés de plomo
| Anda devagariño, amodo |
| Anda cun calzado moi pesado |
| Anda sempre mirando moito por onde vai |
Anda da outra maneira
| Aplícase a unha persoa que se comporta de xeito diferente |
| Aplícase a unha persoa que está mal da cabeza |
| Aplícase a unha muller embarazada |
Anda darredor coma can do señor
| Non para de dar voltas |
| Sempre está eloxiando aos xefes |
| Está medio mareado |
Anda na punta do pé
| É moi bo/a bailarín/a |
| É moi presumido/a |
| É moi botado para a adiante |
Anda tino con tino
| Anda sempre moi estirado |
| Anda con moito coidado |
| Anda de xeito raro |
Anda todo encarrafuzado
| Anda moi limpiño |
| Anda moi fachendoso |
| Anda moi porco, cheo de merda |
Andan os ladrós atrás dos que rouban
| Todos son da mesma condición |
| Fillo de ladrón, ladrón será |
| Todos os políticos acaban sendo algo ladróns |
Aníñase en calquera lado
| Despectivo cara á muller que ten amores con calquera home |
| Dise dos paxaros que fan o niño en calquera sitio |
| Fai as súas necesidades en calquera sitio |
Ano de herba, ano de merda
Anque botes e rebotes garavanzos nunha criba, anque botes e rebotes, a miña ha de quedar por riba
| Anaco dun desafío ou regueifa entre dous |
| Anaco dun coñecido poema de Rosalía de Castro |
| Fragmento do Himno de Galicia |
Antes de beber faille a cama primeiro
| Se ves que se vai embebedar déixalle a cama feita, virá en malas condicións |
| É bo sempre beber algo antes de ir durmir |
| É bo comer algo antes de tomar bebidas alcohólicas, sentan mellor |
Ao caer as follas é cando se ven os niños
| Os vellos/as sempre din a verdade |
| Para ver os niños o mellor tempo é o outono |
| Ao pasar o tempo sempre vai quedando a verdade |
Ao home desafortunado párelle a muller e a burra no mes de maio
Ao lado da roca nada lle toca, ao lado do fuso es escuso
Ao que lle doe o dente, que o leve a dentuza
| O que precisa algo é o que se ten que mover e procuralo |
| O que sente dor de dentes é quen debe ir ao dentista |
| O que ten fame que procure a comida |
Ao que porcos lle faltan, á porta lle roncan
| Cando escapan os porcos axiña aparecen roncando na porta |
| O que non ten porcos sempre lle parece que andan cerca, por alí |
| Nunca faltan amigos pedindo favores |
Ao que porcos lle faltan, róncanlle as silveiras
| Cando escapan os porcos axiña aparecen roncando na porta |
| Se lle escapan os porcos sempre lle parece que andan cerca, por alí |
| Nunca faltan amigos pedindo favores |
Ao que serve a señores non lle faltan dolores
| A quen serve a outros nunca lle han faltar traballos e penurias |
| Servir a comida a ricos é moi doloroso |
| Aínda que se comporten como señores non lles faltan dores |
Ao rico mórrenlle os fillos e ao pobre os porcos
| Os pobres coidan moi pouco os porcos |
| Para o pobre o porco ten moito valor, é a base da súa mantenza, cóidao coma un fillo |
| Os pobres e os ricos coidan igual os fillos |
Aos cinco faime un circo que aos seis eu meterei
Arrímase moito ao trasfugueiro
| Aplícase a unha persoa moi traballadora |
| Aplícase a unha persoa moi mimosa |
| Aplícase a unha persoa que ten moito frío |
As aves de bico non poñen ao home rico
| Cantan pouco |
| Andan pouco |
| Producen pouco |
As cousa claras e o chocolate espeso
| Hai que ser claro no que se di |
| Contraste, coma o negro e o branco |
| O chocolate espeso non é moi bo |
As mozas de..-o nome do lugar- todas presas nun cordón, pasa o cura polo medio e estas burras de onde son
| Todas teñen ganas de casaren cedo |
| Así como van de postas xa nin o cura recoñecen |
| Son todas algo curtas de entendemento |
Ás nove déitate home, ás dez muller se a tes, e se te deitas canda o home para ben pouco muller es
As perdas non son ganancias
| Cando un perde algo outro o atopará |
| Unha perda ben aproveitada convértese en ganancia |
| Dise cando hai unha perda ou desgraza na casa |
As pernas do criado non cansan
| Os bos criados nunca cansan |
| O amo manda e manda e non cansa porque quen traballa é o criado |
| Os bos amos mandan pouco |
Ás veces teñen oídos as silveiras
| O vento canta nas silveiras |
| Sempre hai ruídos detrás das silveiras |
| Hai que andar con xeito no que se di, pode oír calquera |
Ás veces un porco ruín topa unha castaña boa
| Ás veces ten sorte quen non a merece |
| Os porcos son os mellores buscadores de castañas |
| Quen non busca non atopa |
Auga que non é de beber, déixaa correr
| Se unha moza/o non che fai caso, déixaa/o ir |
| Non se debe beber nos charcos |
| Non é bo desviar a corrente dun regato |
Benia a mai que te pariu e o pai que te fixo
| Que mala sorte tiveches coa familia que che tocou |
| Facerlle a benia a un neno era dicirlle esta frase cando se atopaba para dicirlle que era guapo e simpático |
| Non mereces a teus pais |
Boa roca fía o que a seu fillo cría
Boca pechada non colle mosquitos
| É mellor estar calados que meter a zoca |
| No verán quen abre a boca papa mosquitos |
| Hai que ser precavidos e non lle abrir a porta a descoñecidos |
Bos ollos te vexan
| Dise a primeira vez que se ve un descoñecido |
| Dise a primeira vez que se ve un emigrante retornado |
| Dise a primeira vez que se ve un pequeno |
Bótalle un can ao rastro
| Cando se perde algo non hai como un can para o buscar |
| Aplícase a algo que xa pasou e se perdeu |
| Mételle présa, apúrao |
Búscaa que traia o dote na mao
| Procura unha muller que traia unha dote que se vexa ben antes de casardes |
| Procura unha muller que traia unha boa dote dos pais |
| Procura unha muller traballadora aínda que non sexa rica |
Buscarlle os pés ó gato
| Dar a lata, enfastiar |
| Procurar saber algo, buscar as raíces |
| Recolocar unha cousa, poñela no seu sitio |
Cabra coxa non quere sesta, se lla dan mal lle presta
| As persoas con coxeira despois de se erguer sempre camiñan mal |
| As persoas doentes non deben durmir a senta, préstalles mal |
| Se se quere facer algo ben ten que ser axiña, logo de descansar custa máis |
Cada cousa é pró que é e o zapato pró pé
Cada santo chégalle o seu día
| Está para un tempo longo |
| Hai que facelo un día festivo |
| Hai que facelo o día do Patrón |
Cambiarás de muiñeiro e non de ladrón
| Vas seguir igual porque os novos vante seguir enganando ou estafando |
| Todos os muiñeiros son algo ladróns |
| É moi difícil cambiar de muiñeiro, róubanse os clientes |
Cando a galiña canta coma o capón, matala que trae mala sorte
| É de mala sorte que as femias fagan os traballos dos machos |
| Cando a muller canta como o home trae mala sorte |
| Cando as galiñas cantan á mañá cedo coma se foran galos dan mala sorte |
Cando a silva bota a flor, pon a canada ao sol
Cando as formigas pisen forte e os carballos dean uvas, han ser bos homes os das barbas rubias
| Dito para burlarse dos homes louros |
| Aplícase a algo imposible de facer |
| Aplícase a algo que non se cre |
Cando canta a cobra en marzo, neve en maio
| Algo imposible porque as cobras non cantan |
| Se cantan as cobras no marzo, frío no maio |
| Felicidades agora e desgrazas despois |
Cando canta o galo a medio día, néboa pró outro día
| O que hoxe se fai mañá se cobrará |
| Cando as cousas se fan a destempo empeora a situación |
| Os galos cantan á mañanciña, se o fan ao mediodía sinal de brétema |
Cando falaba a auga: quérome ver cos que non saben nadar, que os outros xa son meus
| Aplícase a algo que todos sufrirán, tarde ou cedo |
| Dise na costa para que todos aprendan a nadar |
| Dito absurdo e sen significado |
Cando o neto ao avó lle desquita na comida, non lle fai mal que lle alonga a vida
Cando o vello incha a sepultura rincha
Canta como flauta
| Canta con voz moi fina |
| Canta moi ben |
| Canta moi alto |
Canta coma un carro vello
| Canta con moita experiencia |
| Canta moi mal |
| Canta ao xeito tradicional |
Cántalle á túa tía para que che día
| Dille as cousas claras á túa tía para que che deixe algo |
| Cántalle ben pero de día |
| Faille festas para que che regale algo |
Cantan os capós en Ferreira: fame no millo; contéstanlles os de Pantón: sempre cha acordo
Canto máis amigos, as contas máis claras
| Canto máis amigos máis lles hai que axustar as contas e reñerlles |
| Nos negocios non se pode un fiar dos amigos |
| Ás veces os amigos non saben sumar |
Casamento e mortalla, do ceu baixa
| O casamento é como a morte |
| O casamento e a morte veñen de súpeto |
| O amor para casamento e a morte son cousa de Deus, veñen dados |
Chámalle antes que che chame
| Pénsao ben antes de chamar a alguén |
| É mellor sempre chamar por teléfono antes de que che dean malas novas |
| Nos insultos sempre é mellor adiantarse ao outro insultando |
Chamoulle as de San Quintín
| Reñeron e díxolle de todo o peor |
| Chamouno e púxoo coma un santo |
| Chamouno para as festas do lugar |
Cheira coma un ovo podre
| Cheira moi mal |
| Cheira a comida |
| Cheira que arrecende |
Cheiras coma unha bubela
| Cheiras a natureza salvaxe |
| Cheiras moi mal, como a bubela que fai o niño con merda da xente |
| Cheiras a primavera |
Co roubado ninguén medra
| Coa comida roubada pouco medra o corpo |
| Co que se rouba pouco se pode progresar |
| Para medrar, mellor roubar |
Cocemos catro pas (pans) e sete debemos
| Hai que mirar a capacidade do forno antes de meter o pan |
| Sempre traemos menos comida da que debiamos |
| Aplícase a alguén de debe máis do que ten |
Colleu garampallo
| Colleu unhas trapalladas |
| Colleu unha catarreira |
| Colleu moito proído nos pés |
Come coma un sabañón
| Come pouco |
| Come moi amodiño |
| Come moito |
Comer calado como os curas
| É de boa educación comer calado como os curas |
| É de mala educación comer calados como os curas, sen conversar cos demais |
| Comer calado coma os curas axuda a facer a dixestión |
Compra barato e compra diario, e se compras caro levas comprado
| Hai comprar con xeito, a diario e barato, non unha vez e caro |
| É mellor compara algo caro e bo unha vez que algo barato moitas veces |
| Que cadaquén compre como queira, barato ou caro |
Con pan e viño ándase camiño
| Con algo de pan e de viño xa se vai tirando e pode un ir andando |
| Para camiñar ben o mellor é o pan e o viño |
| Para facer o Camiño de Santiago hai que levar sempre pan e viño |
Cóntaas tan grandes coma rodas de muíños
| Conta unhas mentiras moi esaxeradas |
| Conta unha historias moi longas |
| Conta unhas verdades que ninguén llas pode rexeitar |
Contra brancura non hai fermosura
| Se todo é branco non hai fermosura |
| A branca é sempre a cor máis fermosa |
| Vestir de branco non é moi correcto |
Corta o pan en tarougos
| Corta o pan en anaquiños pequenos |
| Corta o pan en toros moi iguais |
| Corta o pan en anacos grandes para o botar ao leite, caldo... |
Cosía algo para fóra
| Vivía moi pendente dos demais |
| A roupa que cosía sempre quedaba longa |
| Ironía para desprezar a muller que era amiga dos homes |
Costureira sen dedal cose pouco e apreta mal
| Sen dedal non se pode coser ben, apértase pouco |
| A muller sen xeito non vale nada |
| Muller que non se axuda a si mesma non vai progresar |
Curuxa papou!
| Acabouse a comida |
| Iso xa non ten remedio |
| Desapareceu xa |
Da noita prá mañá o carneiro perde a la
Da panza sae a danza
| O baile hai que sentilo, ten que saír de dentro |
| Despois de comer ben é cando mellor se pode bailar e farrear nas festas |
| Cando un colle barriga logo ten que moverse moito para a baixar |
Da que me caguen pouco importa que me limpen
| Coidado co esterco na terra, logo non se pode sacar |
| Hai que ter coidado coas cagadas de paxaros na roupa |
| Cando o mal xa está feito, non hai remedio |
Dálle aire á saia!
| Ventila ben o sitio! |
| Seca ben a roupa! |
| Apura, axiña! |
Dálle unhas fregas a repelo
| Hai que lle levar a contraria para contentalo |
| Remedio que se lle fai ás veces aos doentes. Tamén se utiliza a frase ironicamente para burlarse |
| Cómpre fregar ben a repelo os capóns antes de os asar |
Danlle por onde lle doe
| Máncano moi a miúdo |
| Acertaron ben co seu punto débil |
| Déronlle moi ben coa doenza no Sanatorio |
Dar punto
| Coller vacacións |
| Bailar correctamente |
| Coser ben unha prenda |
Das flores a máis fea é a do viño
| Porque cando se acaba o viño da pipa saen as flores brancas |
| Porque trae consigo as bebedelas e liortas |
| Porque é unha flor pequena e de pouca duración |
De burro a baixo non hai máis pra onde ir
| De todos os animais de carga o peor é o burro |
| Os burros son os animais que peor vida levaron sempre |
| Non hai nada peor que a ignorancia |
De caste lle vén ao can pra non ser coelleiro
| Aplícase ao home que é moi amigo de andar con mulleres |
| Aplícase aos cans que son malos cazadores |
| Aplícase aos homes que son malos cazadores |
De marco a marco non hai arco
| Frase irónica para lle dicir a alguén que é carpinteiro |
| Entre os marcos das portas sempre hai unha recta, non un arco |
| As estremas dos eidos son rectas entre os marcos, non hai curvas |
De muiñeiro a ladrón solo vai un escalón
De paus fanse achas
| Dunha cousa sae outra, todo ten a súa orixe |
| As achas son o mellor combustible para a barbacoa |
| Hai que mirar onde un se mete, pode levar uns paus |
De pequeno rei, de mozo galán, de casado burro, e de vello can
| Os xogos preferidos en cada etapa da vida |
| As etapas da vida dunha persoa |
| Texto dunha cousa de Castelao |
De tres porcos seis touciños, doce patas, tres fuciños, seis orellas e tres rabos, trinta anacos ben contados
| Dito para axudar a aprender a sumar os meniños |
Debíalle unha débeda ao demo e veuna pagar aquí
| Mira que tivo mala sorte, a onde veu dar |
| Cometeu un pecado moi gordo |
| Anda en moi malas compañías |
Defecto é roer a roupa
| Dise cando unha persoa pasa moita fame |
| Dise cando non debe ser considerado defecto |
| Dise cando alguén anda esfarrapado |
Desconfiarás e acertarás
| Canto ao tempo, desconfía do que ves e acertarás |
| Hai que confiar máis na xente |
| É mellor sempre ser algo desconfiado |
Deus che dea paciencia e no cu ocurrencia
Deus dá o frío segundo é a manta
| Deus vai repartindo os males e desgrazas segundo as necesidades |
| Segundo se comporte a persoa así Deus llo premiará |
| A fe é o mellor acobillo para os pobres |
Deus lle dea o que lle cómpre
| Que teña o que lle gusta |
| Que teña unha boa morte |
| Que lle toque a lotaría |
Deus nos dea moito e nos conforme con pouco
| Díselle a alguén que come moito |
| Díselle a alguén que fala moito |
| Díselle a alguén que ten moitos cartos |
Di a curuxa: "anda de día que la noche es mía"
| A noite e o día |
| As curuxas falan castelán |
| As curuxas andan de día |
Din as campás de Xeral: quen ten, val
| Din as campás de Xeral (Ourense): quen ten vale |
| Din as campás que xeralmente quen ten vale |
| Din as campás de Xeral (Ourense): quen ten un val? |
Din que somos tres, eu digo que somos cinco, eu hei de ser o mellorante no terzo e no quinto
| Aplicado aos dedos dunha man |
| É o que di un perito cando fai as partillas dunha herdanza porque el vai cobrar moito |
| Aplicado ás dedas do pé |
Diñeiro e santidade, metade por metade
| Un bo cristián sempre debe aportar a metade dos seus cartos para a Igrexa |
| A santidade axuda a recoller diñeiro |
| O mellor é non pasarse tanto nos cartos coma na relixiosidade |
Dixo o demo que non estaba ben
| Ironicamente, para as cosas moi ben feitas |
| Dise cando se fai unha cousa e algo lle falta |
| Hai que desconfiar, non é o que parece |
Do San Antonio ao San Xoán once días van
| Si, porque son o 15 e o 26 de agosto |
| Si, porque son o 13 e o 24 de xullo |
| Si, porque son o 13 e o 24 de xuño |
Do San Xoán ao San Pedro bota conta polo dedo
| Son 5 días o 24 e 29 xullo |
| Son 5 días, o 24 e o 29 de xuño |
| Son dez días, o 24 de xuño e o 4 de xullo |
Dous é un e un é ningún
Duras coma nabos
| Dise das barras de pan duran ao mordelas |
| Dise das zocas duras ao poñelas |
| Dise das mazás duras ao mordelas |
É bo mozo, ten a cabeza por riba do pescozo
| Dito humorístico aplicable en moitos contextos |
É bravo coma un teixo
| É moi bravo, coma un porco teixo |
| Irónico, é bastante manso |
| É moi natural e aberto como o teixo árbore |
É coma folla de olmo
| É moi suave e dondo como as follas do olmo |
| Ten dúas caras (como a folla do olmo), dúas maneiras de se comportar |
| É moi áspero e desgradable como as follas do olmo |
É coma un bandallón
| É un larpeiro e bo comedor |
| É moi alto e forte |
| É un trapalleiro, informal |
É coma un toxo bravo
| Persoa de carácter serio, nada garimoso |
| É unha persoa moi guapa coma o toxo en flor |
| É unha persoa moi apegada ás tradicións |
É como a rapina
| Colle todo o que pilla |
| Cheira moi ben, como a rapina |
| Non para quieto un momento |
É delgado coma unha espadela
| É delgado coma a espadela do liño |
| É delgado coma a espada de Santiago |
| É delgado como a herba espadela |
É filla de mai / de pai
| Sempre foi moi mimada pola nai/pai |
| É de boa familia |
| Herda as maneiras da nai/pai |
É fino coma a la de gato
| Moi fino e suave |
| Dise dun imposible, o gato non ten la |
| Eléctrico como o pelo do gato |
É máis vello que andar a pé
| Algo moi, moi antigo |
É malo coma a esterlina
| Nada malo |
| Pouco malo |
| Moi malo |
É moi farrista
| Amigo das festas, divertido |
| Axiña se pon de mal xenio |
| Persoa de pouco sentido |
É moi guicho
| Moi fino, moi agudo |
| Moi divertido |
| Moi traste |
É moi mazada
| Moi divertida |
| Moi descansada |
| Moi cariñosa |
É moi taludo
| Mentireiro, falso, enganoso |
| Aberto, tratable e falangueiro |
| Mao de entrar, maniático e de ideas fixas |
É pequeno coma un cágado
| Nada pequeno |
| Pouco pequeno |
| Moi pequeno |
É tan feo coma os meus pecados
| Algo feo |
| Nada feo |
| Moi feo |
É tan grande coma un día sen pan
| Inmenso, coma un día sen comer |
| Normal, se non se come pan cómese outra cousa |
| Pequeno, o pan pouco aporta na comida do día |
É un baila na criba
| É moi divertido e festeiro |
| Non ten formalidade ningunha |
| Está moi delgado e sen forzas |
É un carrafuzas
| Amigo de andar atrás das mulleres |
| Persoa con moi mal xenio |
| Un parvo, un xan debaixo da cama |
É un chapón
| É moi amigo de insultar |
| É un larpeiro, moi comedor |
| É un boca aberta escoitando o que os demais din |
É un falsario
| Non é de fiar, é moi falso |
É un gulumión
| Un maleducado, respondón |
| Non sabe conterse na comida, come demasiado do que lle gusta |
| Unha persoa moi educada e afable |
É un noveleiro
| Unha persoa moi amiga de enredar todo |
| Unha persoa moi amiga de contar historias |
| Un mentireiro, xorde e inventa cousas |
É unha mestra de cu colorado
| Aplicábase ás mestras que facían substitucións sen teren a carreira |
| Aplicábase ás mestras que sempre estaban sentadas sen atenderen os rapaces |
| Aplicábase ás mestras que ían sempre de señoritas |
Ela come as castañas, a eles dálles os picos
| Ela come o bo, aos outros dálles o ruín |
| Ela come as castañas e deixa os xeados para os demais |
| Ela sempre quere ir por diante en todo |
Empezar con zocos e acabar con zapatos
| As cosas non son como empezan, son como acaban |
| Empezar a discutir moi forte e acabar suave |
| Ir mellorando de situación aos poucos e sobre seguro |
En boa hora vaia dito
| Nunca tal me pasou |
| Creo que me pasei falando |
| Que haxa moita sorte |
Entra pola porta grande
| Fala directo, sen rodeos |
| Mellora a situación económica |
| Trunfa nun espectáculo |
Entra se podes á casa, míralle ben os cornellos, pra ben pouco muller é se non varre máis cós medios
| A que é muller da súa casa debe varrer ben todo, o que se ve e o que non se ve |
Entre marzo e abril ou o cuco ou a fin
| Sempre chega o cuco neses meses, de non vir acabaríase o mundo |
Entre santo e santa, parede de calicanta
| Hai que afastar os mozos das mozas para que non haxa amoríos |
| Non se deben amorear os santos nas igrexas |
Enxamea moito
| Xoga moi ben |
| É moi mal falado |
| Dá moitas voltas, non para |
Es mala coma a peste
| Moi mala |
Es un rabo/cu aberto
| Díselle a quen non garda un segredo |
| Díselle a quen deixa as portas abertas |
| Díselle a quen fala sen pensar o que di |
Está acedo coma o rabo dun can
| Unha comida moi aceda, máis ben para o caldo de nabizas |
Está arrancado
| Está moi canso |
| Non vai para arriba, arruínase |
| Non se afai nun lugar |
Está ben aleitoado
| Moi ben recomendado |
| Ben lavado e limpo |
| Ben coidado, lustroso e fino |
Está como ha de ir
| Moi namorado, listo para casar |
| Acabadiño, moi canso |
| Limpiño e axeitado |
Está no cerno
| Moi preocupado |
| Moi duro e forte ou moi maniático e de ideas fixas |
| Moi contento e disposto a afrontar unha nova vida |
Está tras da retorta
| Está nun camiño cheo de curvas ou dificultades |
| No camiño incorrecto |
| Ben pechado, alguén ten a chave e non a deixa |
Está un pouco tenente
| Non oe ben |
| Non fala ben |
| Non ve ben |
Estar de torradas
| Almorzar moi cedo |
| Queimarse a comida |
| A punto de dar a luz: despois de parir as mulleren merendaban torradas |
Estás cego como unha tiopa
| Non ves nada |
Este mundo é unha trampa e eu de trampas vivo, se se acaban as trampas, queda o mundo perdido
| Dito humorístico para aplicar en calquera situación |
Esto cheira a torrado
| Alguén está moi despistado |
| Creo que se pode queimar a comida |
| Creo que non vai saír ben o asunto |
Estoupou coma unha castaña
| Falou por fin |
| Rebentou |
| Calou |
Eu en carnes de can¡
Facer as rollas
| Quitarlle as cueiras aos calzóns para facer rollas que se usarán para a limpeza |
| Facer as beiras, namorar |
| Limpar as plumas ás aves |
Facía moitas sabas de tomento
| De mala calidade, o tomento é a parte mala que se saca do liño |
Fai ben e non mires a quen
| Hai que facer o ben sempre, comportarse correctamente |
Fai mal e vélate
| Facer mal é pecado |
| Fai mal as cousas, total tanto ten |
| Se obras mal ten coidado coas consecuencias |
Fai o que o cura diga, non o que o cura faga
| É moi complicado poder seguir as boas obras dos curas |
| Non se lles pode facer caso aos curas |
| Os curas predican ben, as súas obras son outra cousa |
Fai trampas, trampón, que para ti che son
| O que pon trampas aos animais para cazalos será quen aproveite a carne |
| A corrupción dá moito proveito |
| Se fas trampas apañarás as consecuencias |
Faille bon bico
| Ponlle cara bonita, agradable |
| Ponlle as cousas doadas, fáciles |
| Dálle un bo bico |
Febreiriño curto cos seus 28, se duraras dous máis non deixarías cornas ó carneiro nin orellas ó pegureiro
| O mes de febreiro é un mes moi frío |
Febreiro quente leva o diaño no ventre
| O febreiro quente é malo para os campos, mellor que faga frío |
Ferve como pote de papas
| Aplícase a un rapaz/a con moita alegría no corpo |
| Ferve moi suave, como as papas |
| Ferve moi rápido como as papas |
Fía delgado
| Sempre mira moito o que di |
| É moi boa custureira |
| Persoa delgada, fraca |
Fíate en Deus e non corras
| Pouco importa avanzar, correr se non se cre en Deus |
| Non te apures, Deus proveerá |
| Hai que se fiar máis da providencia divina |
Fillos criados, pesares dobrados
| Os fillos xa maiores dan o dobre de problemas que ao crialos |
| Cando os fillos fan de criados os problemas son maiores |
| Os fillos xa criados fanse moi pesados cos pais |
Fillos, tantos coma ollos
| Os fillos son os nosos ollos |
| Nunca vemos os que fan os nosos fillos |
| O ideal é ter dous fillos |
Foi en pelo coma as bestas en Monterroso
| Foi á feira vender todo o que tiña |
| Foi moi lixeiro de roupa ese día |
| Non aportou bens nin cartos ao casamento |
Fúmalle as tripas a un can
| Fuma moito |
| Marcha de aí, xa! |
| Iso é imposible! |
Fun á casa do veciño e avergonceime, volvín á miña e amañeime
| Pasei vergoña pedindo algo ao veciño e logo xa me amañei eu na casa |
Goberna mentres tes que
| Se podes dedícate á política |
| Aproveita mentres hai, logo igual xa non hai |
| Hai que ser severos cos inferiores |
Gústalle augallar
| Bañarse e xogar na auga |
| Botarlle auga ao viño, ao leite... |
| Regar as plantas e os eidos |
Ha de ir coma os meus zocos
| Vai saír o asunto moi xusto |
| Marchará cando queira |
| Parece que nunca vai suceder |
Ha de levar tanto como cabe na meniña dos ollos
| Coida levar moito nas partillas da herdanza mais ha quedar con ben pouco |
| Vai levar, roubar o mellorciño de todo |
| Ten pouca forza, pode pouco |
Hache chegar a terra por riba dos ollos
| Deberías limpar a cara |
| Ao morreres quedarás cuberto de terra |
| Deberías enterrar o teu pasado |
Hai que lle poñer un corcho no cu
| Bota moitos aires por detrás |
| Hai que lle tapar a boca para que non conte o que sabe |
| Hai que deixarlle facer o que queira |
Hai que pedir a quen ten
| Porque quen non ten non pode dar |
Hai quen di o que sabe e non sabe o que di
| Non sabe gardar un segredo |
| Fala moito pero sen tino |
| Fala un galego moi correcto |
Hai quen nace de pé coma o gato
| Con moita sorte na vida |
| Imposible, os gatos non nacen así |
| Con moita saúde e vida |
Hai xente que perde ata a faca
| Perde as cousas facilmente |
| Perde todo no xogo |
| Deixa os animais fóra e pérdense |
Heite apuntar na libreta
Home casado muller é
| O home casado deberá ser fiel como se fose unha muller |
| Ao casar, o home fai de muller, manda ela na casa |
| O home casado xa fai de pai e de nai |
Home pequeno en hasta pon
| Anda sempre moi erguido |
| Ten moi mal xenio |
| Ten o membro viril grande |
Home pequeno, fol de veneno
| Anda sempre moi erguido |
| Ten moi mal xenio |
| Ten o membro viril grande |
Inda non perdeu os fumes
| Non consegue apagar o lume |
| Non conseguiu deixar de fumar |
| Aínda pensa que é pero xa non é |
Ir e vir chámase carrear
| As cousas vanse facendo aos poucos |
| Non parar quieto |
| Andar moito mundo |
Iso son contos podres
| Unha cousa que xa se sabe de vello e véndencha coma nova |
| É unha historia moi enganosa |
| Hai que desconfiar do que che din |
Labrador pescador e cazador, arañas no fumeiro e fame no comedor
| O labrador que abandona as obrigas do campo para cazar e pescar non é de fiar: fame na casa |
Labradores novos, mal polas silveiras
| Os novos labradores non fan máis ca limpar as silvas |
| Os novos labradores andan por aí, sentados nas silveiras |
| Os novos labradores non limpan as silvas das estremas, son descoidados |
Lebres arriba, coellos abaixo, mulleres prás festas e prás romerías
| Dito popular aplicable en moitos contextos |
Leite con viño fai do vello un mociño
| Fai máis efecto o alcohol e alegra a vellez |
| Mala mestura, acaba cun vello |
| É tan bo que transforma a un vello en novo |
Leite mazado, peido no rabo
| O leite moi pasado provoca gases |
| O leite mazado (para lle tirar a manteiga) provoca moitos gases |
| O leite moi pesado e forte provoca gases |
Leva o inferno en vida
| Aplícase a alguén que pasou moitos traballiños |
| Aplícase a alguén moi pouco relixioso |
| Aplícase a alguén que ten un carácter moi desagradable |
Lonxe da vista, lonxe do corazón
| O que non se ve non se ama |
| O que non se ve non fai mal |
| Cando un marcha axiña esquece as cousas queridas |
Máis vale dar ca pedir
| Mellor poder emprestar do que ter que pedir emprestado |
| Vale máis pegar antes de recibir |
| Vale máis acertar na lotaría do que pedir cartos |
Mal arransallado, morte no cabo
| Doenza da pel, morte segura |
| Mal escollido, desastre final |
| Doenza da que non se dá saído acabará moi mal |
Mal de mulleres e coxea de cas, nunca caso lles farás
| As mulleres tenden a queixarse por calquera cousa coma os cans que fixen moito e logo lles pasa |
Malia o ben que polo trono vén
| A treboada sempre fai moito mal |
| A treboada é unha bendición para as terras |
| A treboada é sinal de boa sorte |
Mama polas tetas de diante
| Está ben alimentado, coma o porquiño que mama polas tetas dianteiras da porca |
| É un obseso sexual |
| Sempre é o primeiro namorando |
Mama por unha teta seca
| Vai quedar moi fraquiño |
| É un obseso sexual |
| Non consegue nada, non lle dan nada |
Manda chover na Habana!
| Imposible, alí non chove case nada |
| Vello dito de admiración |
| Ten moito poder |
Mar revolta, sorte prós pescadores
| Co mar revolto, máis fácil a pesca |
| Co mar revolto os pescadores poden quedar a durmir na casa |
| Co mar alterado os pescadores sempre teñen sorte nos xogos de azar |
Martes día dos amantes
| Martes, día de sorte para os que aman |
| O martes é festivo para os amantes |
| Día apropiado para visitarse os namorados |
Marzo iguarzo
| En marzo tan grande é o día coma a noite |
| Marzo é un mes moi desigual |
| Marzo é un mes moi desagradable |
Marzo ventoso e abril chuvioso
| O habitual é moito vento en marzo e moita choiva en abril |
Maos (mans) que non dades, que esperades
| Quen non é severo e esixente non será respectado |
| Quen non é amoroso non pode esixir agarimos |
| Quen non traballa non recolle froitos |
Medra coma sebo na vela
| Non medra nada |
| Medra moito |
| Medra pero con mal cheiro |
Menos dá un toxo
| Hai que aproveitar o que haxa |
| O toxos non dan nada nunca |
| Coidado, que pican |
Mentres non hai morte non hai mala sorte
| É o que din os curas cando ventan enterro |
| Mentres non se comete un crime non está todo perdido |
| Menos a morte todo se arranxa |
Mentras un é zafra non é martelo
| Mentres un está debaixo de outro non manda, xa mandará cando dea a volta a situación |
| Mentres alguén está canso non é violento |
| Mentres alguén esta acovardada non fai ruído |
Mercar sen ter, vender sen querer
| Cando se merca o que non se ten non fai falta logo vender o sobrante |
| O que fai unha compra sen ter con que, vende do del sen se dar de conta |
| Non se pode mercar o que non está á venda |
Miña mai, miña maiciña, coma ela non hai ningunha, arréglame a camisa coas mangas dentro da súa
| Nada hai coma o amor da nai |
Moitas veces vai a ola á fonte e dunha rompe
| Os mozos que se ven moito na fonte acaban tendo relacións |
| Cando se repite moito algo perigoso, acaba por suceder o que non debía |
| Os recipientes que moito se usan acaban rompendo |
Moito te matas por ver Madrid
| Sofres moitas penalidades para poder sentirte español |
| Moito viaxas |
| Dise cando se esgotan todas as posiblilidades para conseguir algo |
Morde e non ladra
| Alguén que fai dano sen avisar |
| Dise do can de raza loitadora |
| Persoa calada pero incisiva |
Morreu por falta de sustento
| Morreu con falta de |
Muller con bigote escusa dote
| Porque xa é rica |
| Porque non vai casar |
| Porque é moi moderna e non quere dote |
Muller morta sete á porta
| Todas as viciñas queren ver o que hai dentro da casa |
| Pronto chegan as viciñas a choraren |
| Os viúvos axiña atopan muller |
Muller sularmeira, puta ou meiga
| Mala muller |
Na cadea e na sepultura todos temos unha herdanza
| En calquera momento podemos morrer ou ir á cadea |
| Sempre nos pode caer unha herdanza por morte ou ir á cadea |
| Todos estamos encadeados á nosa sepultura |
Na casa do carpinteiro sentarse no chao e na do ferreiro coitelo de pao
| Facemos cousas para fóra mentres temos abandonada a propia casa |
| Carpinteiros e ferreiros son xente pobre |
| Hai que saberse comportar segundo na casa de quen esteamos |
Nariz nacha, boa muchacha
| Dito aplicado en moitos contextos a unha moza |
Neno de teta é como pan de porreta
| O pan con porros non é bo |
| Tenro, que aparenta, que engana |
| Os netos pequenos son bos coma o pan |
Nin de risas nin de veras, non xogues co pai ás peras
| Non de broma se debe ir co pai roubar froita |
| Non se lle debe perder o respecto ao pai, non se pode xogar con el ao mesmo nivel |
| Nin de broma nin de veras se debe xogar coa paciencia dun pai |
Nin que fora fillo dun cura
| Non fai máis ca dar consellos |
| Gústalle almorzar chocolate |
| Non se sabe quen é seu pai |
No mes de abril cear sen candil
| Cear antes de que chegue a medianoite |
| Cear sen luz, á luz dunha vela |
| Xa son os días longos |
No mes de abril vai a vella onde quere ir
| No mes de abril os camiños xa están limpos de lama |
| Como o día é grande sempre chegará aínda que vaia de vagar |
| Xa comezan ás reunións no serán |
No mes de xaneiro sube ao outeiro, se ves verdegar bota a chorar, se ves negrear bota a cantar
| En xaneiro debe estar todo seco polo frío, se está todo verde mal sinal |
No tempo e na morte non hai fundanza
| Non hai firmeza, cambiante |
| Non hai fundamento para a morte ou o tempo que pasa |
| O tempo da morte é infundado |
Non asenta cabeza
| Nunca senta na cabeceira |
| Non se acomoda ben nun sitio |
| Non ten paradura, non se fai serio |
Non dá sarna a gato
| Non se pode esperar nada de alguén |
| Os gatos non acostuman ter doenzas da pel |
| É coma un gato que non se deixa tocar |
Non deixes o seguro polo dubidoso
| Hai que amarrarse ao seguro |
Non fai falta preguntar de quen é
| Prefire manter o anonimato |
| Todos o coñecen |
| Seméllase á familia |
Non fai onza de ben
| É moi mala persoa |
| Non axuda aos demais, non fai favores |
| Non fai nada ben as onzas |
Non garda a mexa
| Ten incontinencia |
| Non sabe gardar segredos |
| Non sabe conterse nunha situación complicada |
Non hai casamento pobre nin enterro rico
| Os pobre casan e os ricos morren |
| Ao casar ninguén é pobre, ao morrer ninguén é rico |
| Na morte e no casamento iguálanse pobres e ricos |
Non hai mel sen aguillóns
| Non hai rosas sen espiñas |
| Non hai abellas sen aguillón |
| Para coller o mel hai que sufrir algunha picadela de abella |
Non hai pan sen afán
| Non se pode recoller o pan sen antes segalo |
| Non hai resultados sen traballo e esforzo |
| Non se pode comer o pan se non hai fame |
Non hai sábado sen sol
| O sábado é o día máis brillante da semana |
| Despois do sábado sempre vén o domingo |
| Cando chove moito un sábado dise esta frase |
Non lle aprenderon a cartilla da boa crianza
| É un maleducado |
| Non estudou o catecismo católico |
| É moi mal estudante |
Non lle partas a mexa
| Non lle cortes o traballo |
| Non o poñas nervioso |
| Non o asustes mentre mexa |
Non lle quedou a lingua presa ao cu da mai
| É moi infantil, moi neno/a |
| Fala demasiado, ten a lingua moi solta |
| Non respecta a nai |
Non sae da borralla
| Non é capaz de apagar o lume |
| Non mellora nada na vida |
| Anda en malas compañías |
Non se allanan
| Non son nada condescendentes |
| Non son capaces de se deitar no chan |
| Non hai acordo nun preito ou contenda |
Non se fai cousa de noite que non se saiba de día
| Tras a noite sempre vén o día |
| A noite é máis perigosa có día |
| Todo se acaba sabendo |
Non te gabes ta que acabes
| Non se sabe como quedará o traballo ata que se acabe |
| Coidado cos falsos eloxios |
| Non te vistas ata acabares |
Non te cases cun viúvo por moitos cartos que teña, porque sempre che dirá "mullerciña a primeira"
| Sempre te comparará coa primeira muller |
Non te cases por facenda que son bens sen fortuna, cásate con boa xente a mala sempre dura
| Consello para que se busque no matrimonio unha boa persoa, non unha persoa rica |
Non todos van á misa por rezar
| Por exemplo nas romarías e santuarios moitos van roubar carteiras |
| Hai xente que vai á misa par lucirse |
| Por exemplo os curas que van por cobrar polos oficios |
Non van comer xuntos a arroba de sal
| Eses lévanse moi mal, coma se comesen sal |
| Imposible, ninguén come tanto sal. |
| Aplícase a unha parella que comeza a convivir e semella que pouco van durar |
Non ves un burro a tres pasos
| Non ves nada |
| Vas caer pronto |
| Estás algo lento nos razoamentos |
Nunca pidas a quen pediu nin nunca sirvas a quen serviu
| O mellor é que nunca teñas que pedir nin servir a ninguén |
| Son os peores porque xa non lembran cando estaban mal |
O boi na súa corte de seu se delambe
| Ben está, onde mellor se está e no que é dun mesmo |
| Os bois cando están ben non fan máis que lamberse |
| Os bos só se lamben cando están na súa corte habitual |
O bon pagador é dono da bolsa alllea
| Empréstanlle cartos porque paga ben e seguro |
| O que ben paga compra o que quere |
| Tendo cartos todo se compra |
O borracho di o que ten no papo
| O bébedo é sempre moi divertido |
| O bébedo non sabe gardar segredos |
| O bébedo fala moi lentamente |
O can ladrador nunca foi o máis mordedor
| Ás persoas que insultan moito non se lles tomar a mal |
| Canto máis ladra un can máis perigoso é |
| Quen moito fala e ameaza logo pouco fai do que dixo |
O casado casa quere
| Cada parella debe ter a súa vivenda, non vivir con outros |
| Ao casaren todos se volven máis amigos de estar no fogar |
O chocolate do amigo, mal cocido e ben batido
| Os amigos son como o chocolate |
| Así se fai o bo chocolate |
| Así se fai o mal chocolate |
O cortizo das malas abellas mide as súas polas alleas
| Cando alguén obra mal, considera que os demais tamén obraron mal |
| Todas as abellas son iguais, non importa o cortizo |
| As malas abellas están nos cortizos, non nas colmeas |
O cura onde canta, alí xanta
| Hai cregos que comen na igrexa |
| Os cregos que cantan ben son bos comedores |
| Na casa onde alguén traballa é onde lle deben dar de comer |
O de marras
O demo que as fai deixa o rabo fóra
| Iso é cousa do demo, moi mala |
| Cando alguén fai unha trampa ou falcatrúa sempre se acaba sabendo por algún detalle |
| Cando se fai algo mal sempre se lle bota a culpa ao demo |
O dito, dito
| Iso xa queda dito, non hai discusión |
| Estaste a repetir |
| Ironicamente, dise cando se dubida de algo |
O froito raro no eido e basto na arca
| Os froitos hai sementalos raros para que produzan moito |
| O froito nos eidos parece pouco e nas arcas moito |
| O que se gasta en sementes recupérase logo nas arcas |
O galego se tivera o acordo coma o trasacordo, non había quen o fastidiara
| Se os galegos tiveramos tan boa memoria como temos o se desconfiados, mellor nos iría |
O gardar sempre foi ben
| O ser calado sempre deu bo resultado |
| Aforrar é unha boa cousa |
O gato escaldado á auga fría ten medo
| Quen pasou por unha situación má ten medo a que se repita, desconfía sempre |
| Os gatos sempre foxen da auga fría, téñenlle medo |
| Quen se queimou con auga quente ata lle ten medo á auga fría |
O hábito non fai o monxe
| Non chega coas formas, coas maneiras exteriores |
| Para chegar a ser algo hai que meterse a fondo |
| Pode haber relixiosos vestidos normalmente |
O home e o oso, canto máis feo máis fermoso
| Os home son feos coma os osos |
| Os homes peludos son máis barís |
| O home non ten que ser guapo para ser apreciado |
O home onde nace, o boi onde pace
| Os homes casan onde nacen, os bois emparéllanse onde pacen |
| As persoas sempre tiran para o lugar onde naceron |
O martes non te cases nin te embarques nin a túa ceba mates
| Dise ironicamente cando alguén marcha fóra de Galicia |
| O martes é un mal día, non dá sorte |
O mexarrán de Oleiros
| O viño de Oleiros (Carballedo, Lugo) é moi frouxo, de poucos graos |
O mundo durará mil, non miles
| No mil acabarase |
O ollo do gato mira por catro
| O gato todo o ve |
| Dise para rirse do que ve pouco |
| Cando alguén está adurmiñado e fai que non ve |
O pai de escaravello e o fillo de espello
O pao de pino, se rompe rompino
| O que pase ten que pasar, xa non hai remedio |
| A madeira de piñeiro racha facilmente, ten pouco valor |
O paxaro habilideiro fai o niño no xaneiro
| A primeiros de ano xa hai que ir namorando |
| Os paxaros listos e previsores xa fan o niño en xaneiro |
O pichón cando empeza a voar é cando lle hai que cortar as alas
| Os pichóns en cautividade deben ter as ás cortadas para que non escapen |
| Non se pode deixar que algúen colla o mando pronto, logo xa é tarde para poder educalo (aplicado a cativos) |
O que becerros non vende e vacas non ten, a ver donde lle vén ou O que becerros non vende e vacas non ten, dalgures lle vén
| Dise de alguén que adultera o leite con auga |
| Dise de alguén que ten moitos cartos pero de dubidosa procedencia |
O que cedo adenta, cedo aparenta
| Quen bota os dentes cedo pronto se fará mozo |
| Quen bota os dentes cedo será máis amigo de figurar |
| Quen bota os dentes cedo pronto terá fillos de maior |
O que co vello queira acabar, que lle dea vacas a gardar
| Porque ter vacas é un traballo moi canso |
| Porque andar coas vacas a diario era un traballo mal considerado |
O que con auga se cura pouco dura
| A auga é mal remedio |
| Mal que se cura non auga non é mal |
O que con rapaces se deita, mexado se levanta
| Hai que conseguir que os rapaces se afagan a durmir sos |
| As trasnadas son propias dos mozos, non pode un fiarse deles |
O que contas non bota, contas non lle saen
| Quen non sabe de números vai ter problemas |
| Hai que ser precavido e mirar o que se ten antes de gastar |
O que di o que entende e non entende o que di
| Sabe ben do que fala |
| Non sabe do que fala |
O que escoita, de si oe
| Cómpre saber escoitar cando se fala |
| Escoitará falar ben ou mal, porque de todos se fala |
O que garda sempre ten
| Cómpre aforrar |
| Non é bo ser moi aforrador |
O que ha de levar xa o ten alá
| Non vai poder levar máis da herdanza |
| Levou demasiado adiante as cousas |
| Este ano vai quedar sen agasallos |
O que lonxe vai casar, ou chata leva ou vai buscar
| Cando a familia está en contra hai que ir casar lonxe |
| Está mal visto casar lonxe, pode aotopar unha parella con algún defecto escondido ou levar el/ela mesmo tamén algún defecto oculto |
O que lle desexa mal ó veciño, vénlle a súa polo camiño
| Pronto lle pasará o mesmo a el |
O que lle teña medo ao trono, que se meta debaixo da cama da sogra, que esa non hai raio que a parta
| Dito humorístico contra as sogras |
O que mal empeza mal acaba
| Os malos principios sempre traen malos finais |
O que merca sen ter, vende sen querer
| Quen merca sen ter cartos ten logo que vender o mercado |
| O que merca se necesidade é mellor que o venda pronto |
O que moito aperta pouco agarra
| Vale máis maña ca forza |
| Non se pode abusar, pretender ter todo |
O que non quere unha taza de caldo darlle tres
| Di que non quere comer mais ten fame |
| Cando alguén non quere algo, darlle máis do mesmo |
Ó que non ten chámanlle ninguén
| Para ser alguén, ser respectado, hai que ter posesións |
| Todas as cousas son de alguén |
O que non ten cruz ten cruceiro
| Toda igrexa ha de ter cruz ou cruceiro |
| Todos temos traballos nesta vida |
O que o pille ten que madrugar, que cedo levántase el
| É unha persoa moi lista, moi aguda, non hai quen a pille desprevenida |
| É unha persoa moi traballadora, moi madrugadora |
| Sempre chega primeiro a calquera sitio |
O que o seu cede en vida, que colla o fol e pida
| Quen xa lles pasa os seus bens aos descendentes en vida corre o risco de quedar sen nada e ter que andar a pedir |
O que pon o lume ao pé das estopas, vén o demo e sópralles
| Moitos dos incendios en Galicia son cousa do demo |
| O demo axuda sempre a expoñerse a pecar |
| Cando un se expón aos perigos ten moitas posibilidades de non poder evitalos |
O que queira do porco o entrecostre que o faga no mes de agosto
O que se ha cocer é mellor asalo
| O tradicional é cocer (cocido), o moderno asar (churrasco) |
| As comidas son máis sas asadas, engordan menos |
| Se hai que facer algo, canto antes mellor |
O que se usa non se escusa
| As cousas que cómpren a diario hai que telas na casa |
| O que se usa a diario non convén regalalo |
| Cando se usa moito algo convén renovalo |
O que ten fillos na muller allea, perde fillo e feitura
| Porque o fillo sempre quedará coa súa nai e non poderá exercer de pai |
| Porque non lle pode deixar nada de herdanza |
| Dise cando se adopta un fillo |
O que ten fillos que non bote por ela
| Quen ten fillos nunca se vai sentir só |
| Os fillos sempre causan moitas penalidades |
| Quen ten fillos todo lle pode pasar, que non se ría dos demais que lle pode pasar a el |
O que ten padriño bautízase
| O que é rico vive ben sempre |
| O que ten unha familia relixiosa salvarase |
| Facer algo con recomendación dá moi bo resultado |
O que ten rabo non se senta
| Quen fai unha trasnada sempre deixa rastro |
| Non senta porque lle poden pisar o rabo |
| Quen ten algo pendente non pode pararse |
O que teña apuro que vaia andando
| Quen teña algo pendente que vaia xa |
| Dise ironicamente cando unha persoa é moi pousada |
O que un pendango queira ver, que lle dea unha luz a acender
| Nos tempos en que se utilizaba a luz a gas había xente que non era capaz de acender o candil |
| Porque axiña se verá a si mesmo |
| Porque axiña atopará a alguén así |
O que vai á voda, que leve que coma
| Nas vodas hai pouco que comer ás veces |
| Nas vodas hai que levar un presente |
O que vai adiante sempre leva vantaxe
| Ir de primeiro sempre é boa cousa, axuda a triunfar |
| Irónico, para os que sempre están de primeiros |
| Irónico, para os que sempre están sentados |
O que xoga e perde, paga e cala
| Dise nos xogos de cartos cando alguén perde |
O qué, co ollo do cu que non ve
| Resposta que se lle dá alguén moi curioso, que non para de preguntar |
| Dise cando non se lle ve saída a unha situación |
O rei onde non está non parece
| Por moitas voltas que se lle dea, se non hai non pode aparecer |
| Dise para un lugar moi afastado, con difícil acceso |
O río cando roxe, sinal que auga leva
| Cando se escoita moito un río é porque choveu moito |
| Cando se escoita falar de algo é porque algo houbo |
O saber non ocupa lugar
| O estudar é traballo moi doado |
| Dise para valorar moito o coñecemento, o saber, o estudar |
O sol de marzo queima a dama no palacio
| As señoritas xa se poñen ao sol en marzo |
| En marzo non é san estar ao sol |
O temperao nunca lle pediu nada ao serodio
| Sempre é mellor sementar os froitos cedo ca tarde |
| Non se debe sementar nin cedo nin tarde, no seu tempo |
O temperao ou en palla ou en grao
| O cereal sementado cedo sempre ha dar máis, sexa en palla, sexa en gran |
| O cereal sementado cedo sempre ha de perder en algo, sexa en gran, sexa en palla |
O teu segredo non llo contes ao amigo hoxe, o amigo é mañá testigo
| Coidado, ese mesmo amigo pode mañá ser testemuña contra ti. |
| A xustiza non é xustiza, obriga a declarar ata os amigos |
O tolo pola pena é cordo
| Os castigos nos tolos non valen para nada |
| Os castigos son eficaces, conseguen que cambie a persoa |
O traballo dos rapaces é pouco, o que o perde é un louco
| É de loucos facer traballar os nenos que pouco poden facer |
| Os nenos non saben traballar a xeito |
| Na Galicia tradicional aproveitábase moito os traballo dos nenos nas aldeas |
O vello onde non sabe usma
| Os vellos cando non saben de algo inventan, xorden |
| Coa vellez pérdense os coñecementos |
| Na vellez é difícil aprender algo novo |
Onde hai galo non canta galiña
| Sempre se valora máis o cantar dos homes có das mulleres |
| Onde está un home non manda unha muller |
Onde non te chaman, que che quererán?
| Hai que desconfiar cando non che digan algo |
| Mellor non ir a onde non te chamen, non meterse onde non cho pidan |
Os bens do sacristán por onde veñen van
| Veñen do que xunta no seu traballo e non os valora, desprézaos |
| Os sacristáns son sempre xente pobre |
Os cans grandes non se morden uns aos outros
| Porque se temen e teñen medo |
| Os poderosos e os ricos sempre se entenden e non se atacan |
Os lobos tiran ao monte
| Os lobos non se poden domesticar |
| A xente que é mala sempre obra mal |
| O hábitat dos lobos é o monte |
Os rapaces son fillos de Deus e testigos do demo
| Canto oen, canto din, non saben gardar segredos |
| Os rapaces nacen bos mais logo se fan malos |
| Hai rapaces bos e rapaces malos |
Ovella que berra, bocado que perde
| As ovellas que berran moito son pouco comedoras |
| O que perde o tempo falando non traballa |
Págallas a pel
| Ponse moi colorado |
| Págallas o corpo |
Pais porcos, fillos marraos
| Son todos uns animais |
| Dise cando na familia andan mal vestidos |
| Todo se herda, tamén o mao |
Pan con pan, comida de bobos
| Non se debe comer o pan só, debe ter compango |
| O pan é comida de parvos |
| Comer sempre igual é cousa de parvos |
Pan de millo, pan de Deus, dun pedazo fanse dous
Pan sen graxa, pan sen tasa
| Pódese comer moito porque non mantén |
| Hai que tasalo, non se pode comer moito |
| Dise cando se ve a un gordo |
Pano ruín non ten man dos mendos
| As teas ruíns son as mellores para os mendos |
| Non vale para nada, ata os mendos lle caen |
Papas e casamento en quente
| Comer papas e casar debe ser sempre en tempo quente |
| Canto antes mellor, tanto para casar como para comer papas |
Para aprender a capar hai que cortar moitos collós
| A experiencia vale moito |
Para baixo todos os santos axudan
| Cando un vai vello faise máis santo |
| Andar cara abaixo non supón esforzo |
Para botar o millo ten que quecer o cu na pedra
| Para sementar o millo ten que quecer o tempo |
Para cobrar todo o mundo anda agudo
| Hai que moverse moito para cobrar |
| Toda a xente quere cobrar, iso non é esforzo |
Para na ponte dos burros
| Ten que parar no mesmo sitio ca todos, non pode seguir el adiante |
| Persoa non moi lista |
| Non sabe moi ben onde está |
Para o aforrador nunca faltou un desprezador
| As persoas aforradoras son despreciados polo resto |
| As persoas aforradoras sempre atopan alguén que lles gaste todo |
Para o pan espendoar ten que o cabalo tremar
| Para que o pan se conserve deben os cabalos ter fame |
| Para que o pan bote o pendón ten que arrefriar o tempo |
Para o pan graiar ten que o cabalo tremar
| Para que o pan se conserve ten que o cabalo ter frío |
| Para que o pan bote o gran ten que o tempo arrefriar |
Para o pillar hai que se descalzar
| É moi difícil de enganar, de lle tomar o pelo |
| Persoa moi rápida, corre ben |
Para onde vas muller ben casada? para onde non teñas sogra nin cuñada
| Onde mellor vive unha casada é na casa propia, lonxe das mulleres da familia do marido |
Paragüeiro e caldeireiro, canto máis burro máis parrandeiro
| Nestes dous oficios había moita xente de pouco siso |
| Dito humorístico sobre estas dúas profesións |
Páranche ben as cabras
| Es unha persoa moi dada cos animais |
| Tes ben pechadas as leiras e non marchan os animais |
| Díselle alguén cando se afai ben nun sitio e non ten ganas de marchar |
Parece que lle botaron ben sal cando o bautizaron
| É unha persoa moi divertida, moi pándega |
| É unha persoa moi seca, moi seria |
| Non para de beber, decote anda bébedo |
Parece que mira/remira contra o goberno
| É claramente da oposición |
| Persoa que mira atravesado |
Parece que morreu un escribán
| Frase que se di ironicamente cando morre un animal |
| Hai moita tristura |
| Frase que se dia cando vai moito aire, máis vento do normal |
Parece que ten a tiriz
| Alguén con mala cara, amarelo, como se tivese a ictericia |
| Semella que ten incontinencia |
| Semella que está duro de ventre |
Parece que vai con misa
| Vai moi ben vestido, como se estivese na misa |
| Con moita présa, como se fose un cura que vai dicir a misa |
| Vai moi calado como se estivese na misa |
Parece un can galgo
| Non fai máis que berrar, como se ladrase |
| Persoa alta que anda de aquí para alí |
| Anda cheirando en todo, métese en todo, coma un can |
Pareces un pito cairo
| Moi mollado, como un polo sen plumas |
| Unha persoa fachendosa |
| Unha persoa vencida, sen folgos |
Pásalle coma o rato cando lle vai a donicela enriba
| Séntese forte, faille fronte |
| Está feliz, nótase ben acompañado |
| O que manda é o xefe, cando el chega sempre está por enriba |
Pecado encuberto é medio perdoado
| Cando non se sabe é menos pecado |
| Os católicos ao confesar os pecados xa teñen medio perdón |
Pedir é de homes, dar é de mulleres
| Aplícase ás relacións sexuais, sempre debe pedilas o home e concedelas a muller |
| Normalmente que pide esmola é un home, as que máis dan esmola son as mulleres |
Pensa que o birimbao é gaita
| Pensa que toca moi ben |
| Pensa que todos somos iguais |
| Pensa que é así, mais é doutro xeito, non ten razón |
Perde a caneca
| É homosexual |
| Cáelle algo que trae na man |
| Perde o sentido, non sabe o que fai |
Perde máis ca gana
| Dise dun negocio ruín |
| Dise dunha froita pouco madura |
| Dise dun porco mal cebado |
Pés na cama e brazos na estribeira
| Cando se manca alguén nun pé, descanso na cama; nun brazo, descanso na estribeira |
Pésalle a faltriqueira
| Está moi gordo, pesa moito |
| Ten moitos cartos, é rico |
| Ten mala conciencia, ten remorsos |
Pesca os gaios vivos
| Dise ironicamente cando alguén tenta algo imposible -os gaios non se pescan vivos coma os peixes- |
| Moi listo, moi agudo e fino -os galos non se deixan pillar facilmente- |
Peso levantado é medio levado
| Cando alguén axuda a erguer un feixe ou carga para levar ao lombo nótase moito esa axuda |
| Os pesos son máis fáciles de levar cando a persoa é alta |
Pica coma un toxo
| Pica moito |
| Dise do viño algo pasado |
| Dise da persoa que conta chistes picantes, relativos ao sexo |
Pica fino
| Anda con pasos moi pequenos |
| Leva unha roupa moi fina |
| Gústalle presumir |
Pinta o San Lourenzo
| É demasiado tranquilo |
| É algo beato, moi relixioso |
| Enfádase moito |
Pode andar coa cara destapada
| Xa está totalmente curado |
| Nunca fixo mal a ninguén, pode ir a calquera sitio |
| É unha persoa moi guapa |
Pola merda comemos o pan
| O esterco bótase na terra para que produza os cereais que logo comemos |
| Para gañar o pan hai que facer de todo |
Polo San Brais tanto ten que chores coma que deixes de chorar, a metade do inverno está sen pasar
| Polo San Brais -21 de febreiro- estamos na metade do inverno |
| Polo San Brais -3 de febreiro- aínda falta moito mal tempo por vir |
Polos rapaces e polos cans sempre empezan os paos
| Sempre son os que levan as culpas cando hai unha trasnada ou pasa algo |
Por tras chámanlle ao rei cournudo
| Por detrás que digan o que queiran, non importa |
| Hai xente que sempre anda a criticar |
Primeiro pídelle un bico e despois un abrazo e despois o que tes debaixo do refaixo
| Dito referido ás relacións sexuais e amorosas |
Prós curas e prós cas nunca faltan boas mañás
| Para os curas sempre hai algún morto (diñeiro do enterro) e para os cans algunha carniza (carne tirada) |
| Os curas e os cans sempre se erguen con fame |
Que me miren por tras, que por diante mírome eu
| Dise para provocar envexa |
| Dise cando murmuran de un |
Que non dure máis a mala veciña que dura a neve na febreiriña
| A neve en febreiro dura moi pouco, por iso o dito |
Que non lle mexen torto
| Que non o critiquen |
| Que non lle teñan envexa |
| Que non o enganen |
Que non teñas que botar as mans á cabeza
| Que non teñas que pedir cartos |
| Mira ben o que fas, non teñas que te arrepentir |
Quedou descalzo
| Non ten amigos |
| Non lle fan caso ningún |
| Quedou pobre, sen nada, sen recursos |
Queixo sen ollos e pan con ollos
| O bo queixo galego sen ollos, o bo pan con ollos |
Quen ben empeza ben acaba
| Hai que facer as cousas ben desde o inicio |
| Os que nacen ricos, ricos son |
Quen é o meu herdeiro? O que me limpa o traseiro
| O que me coide herdará os meus bens |
Quen fai rocas logo morre
| Xa non pode traballar forte noutras cousas |
Quen mallou, mallou
| Quen foi capaz de lle bater a outro xa o ten dominado |
| Cando xorden dificultades nun traballo, o que xa o ten rematado di esta frase referida á malla dos cereais |
Retrato fino e barato
| Dise dunha persoa moi guapa |
| Dito popular para aplicar a alguén que leva a roupa rota e se lle ve o cu |
Rézalle a Santa Apolonia para que non che doa dente nin moa
| Porque é unha santa moi avogosa para iso |
Rompe coma a merda
| Rompe moi facilmente |
| Ten moi pouco valor |
Rompe pouco a roupa nos cóbados
| Ten pouca roupa, é pobre |
| Estuda pouco, é vago nos estudos |
Rubio para Oseira, vellos á raxeira
| Cando en Trasar se pon o sol (sobre Oseira) con moita claridade loura, ao día seguinte irá moita calor para se poñer á raxeira |
Sabe ben a cartilla
| Sabe moi ben o que fai |
| É moi relixioso, estuda o catecismo |
Sabe coma resolio
| Dise do viño que sabe moi ben, coma de medicina |
| Dise do viño que sabe mal, como a vinagre |
Sabe onde o manca o zapato
| Coñece ben cal é problema, o que o preocupa |
| Coñece moi ben as marcas de zapatos |
Salta coma un castrón
| Salta moi pouco |
| Salta moito |
Se neste mundo queres gozar, tes que oír, ver e calar
| Non hai nada mellor que ser discreto, saber estar |
Se non lle fora ela había de comer en cunca de pao coma o gato
| É moi nugallán, se non fose a muller mesmo pasaría fame |
| Se non fose a muller non sabería comer |
Se non pagas en copas tes que pagar en bastos
| No xogo de cartas, dise cando se perde |
| Se non pagas, dun xeito ou doutro has de pagar |
Se queres baixar, dálle moito ao zapato e pouco ao prato
| Se queres adelgazar fai exercicios e come pouco |
Se queres o criado ben mandando, ponlle a taza do caldo e mándao ao recado
| Para que o criado faga pronto o recado poñerlle a comida e mandalo, así voltará axiña |
| Se queres un criado ben mandado dálle pouco de comer |
Se queres que o carro cante, móllalle o eixe no río, despois, co eixe mollado, canta coma un asubío
| Co eixe mollado os carros andan mellor |
| Co eixe mollado os carros sempre cantan mellor |
Se se lava o gato venta hóspede
| Cando o gato se lambe vai vir alguén de visita |
| Cando vén alguén de visita hai que lavar ben o gato, que non cheire |
Se se ve no canto del, mexa por unha perna e caga pola outra
| Tería moito medo |
| Sería capaz de facer cousas que os demais non son quen |
Se se ve nos seus pantalóns
| Ten andares de home |
| O que el faría no seu caso |
| É quen manda na casa |
Se soñas con dentes, morte nos parentes
| Cando alguén soña cos seus dentes pode ser sinal de morte de parentes |
| Non hai que facer caso dos presaxios e dos soños |
Se tes o pano e as liñas podes coser cando queiras
| Os xastres sempre conseguen o que queren |
| Calquera pode ser costureira |
| Hai que estar sempre preparados |
Se vas quedar para amparo de miotos
| Se vas quedar sen morrer, moitos bichos |
Seica che nacen os dentes
| Seica te portas coma un cativo |
| Cando fas algo mal, atolado, como se andases con dor de dentes |
| Seica estás sempre empezando algo |
Seica tes as cataratas
| Cando estás moi apurado |
| Cando estás moi canso |
| Cando queres ver algo e non o ves |
Sente a calor como unha vaca vella
| As vacas vellas non aturan a moita calor |
| As vacas vellas sempre teñen frío |
Sobe coma un gato
| Sobe moi mal, caendo |
| Agatuña moi ben |
Sobe polas paredes arriba
| É moi áxil e lixeiro |
| É moi valente |
| Fai o imposible |
Somos de Albán, que canto teñen ó lombo tran
| Dise da xente desta parroquia do Ourense |
Somos de Chouzán onde non hai viño nin pan e no tempo das cireixas dámo-las queixas
| Dise dos desta parroquia ribeirá do Miño en Carballedo onde tradicionalmente non había moita riqueza |
Son eles algo fatiño
| Son algo parvos |
| Son moi pousóns, nugalláns |
| Son moi riquiños |
Son os mesmos cans, pero con distintos colares
| Son da mesma raza de can aínda que non o pareza |
| Non enganan, son os mesmo de sempre, os que xa fixeron algo mao |
Tamén ten que pasar polo cribo
| Tamén ten que mirar o que quere |
| Ten que ser coma os demais |
Tan longo foi o día coma a romaría
| Foi unha romaría moi aburrida |
| Foi unha romaría moi boa |
| Todo acabou xa |
Tapa masa tapa, mentres o zarralleiro non pasa
| Dise porque os cerralleiros tapaban os buracos das potas con masa e axiña destapaban |
Treme coma vara verde
| Ten frío (a vara verde non ten consistencia, abala co aire) |
| Díselle a alguén que aínda é moi novo para algo |
Ten a cabeza quente
| Está enfadado |
| Está bébedo |
| Ten febre |
Ten a cama coma un cubil
| É moi porco, semella un animal |
| Odia a súa cama coma un animal o seu niño |
Ten a lingua moi sucia, hai que lavarlla con sal e vinagre
| É moi fantástico, inventa cousas |
| Sempre anda a criticar aos demais |
| Di moitas palabras feas ou malsoantes |
Ten a risa falsa
| Ri sempre moi alto |
| Non é de fiar |
Ten a súa pasada
| Dise ao morrer alguén: todos temos que morrer, todos temos a nosa hora |
| Ten ese costume, esa maneira de ser |
Ten as mans moi suaves
| Algo amigo de coller cousas alleas |
| Moi amigo de namorar mulleres |
| De trato moi afable |
Ten as orellas grandes coma un burro
| Dito para burlarse de alguén |
| Ten problemas de oído |
Ten as uñas longas
| Algo ladrón, que colle o que non é seu, raspuñeiro |
| É algo descoidado no seu aseo |
| Coda moito o aseo, as mans |
Ten bo verlo
| Ten moito alimento (verlo: graxa do capón, ensulla) |
| Ten grande dote para casar (verlo: la da ovella ao rapala) |
Ten boa colada
| Persoa a quen unha cousa lle serve para todo, para o bo e para o malo |
| É moi fácil de lavar, de limpar |
| É moi fácil de cociñar |
Ten bon cu prós azoutes
| Non hai problema con castigalo, ten un bo cu |
| Díselle a un cativo cando nace no primeiro choro |
Ten cara de can
| Dise dunha persoa moi xeitosa, axuda aos demais |
| Dise dunha persoa moi agarimosa, agradábel |
| Dise dunha persoa de mal xenio ou dun día de mal tempo |
Ten cara de ferreiro
| De mal xenio, de enfado |
| Cara sucia e negra |
| Cara de faccións duras |
Ten cinestro
| Ten teima por algo |
| Ten un defecto |
| Ten unha virtude |
Ten dentes de rato
| Ten os dentes branquiños e mestos coma un rato |
| Ten os dentes pequenos e raros |
| Ten dentes grandes e duros |
Ten duás caras coma os de Buciños
| Para facer a burla da xente de Buciños (parroquia de Carballedo, Lugo, na que se venera a San Peguerto), díselles que son falsos |
Ten lingua de vívora
| Procura sempre escapar dos problema coa rapidez dunha víbora |
| Fala moi rápido |
| Moi ferinte, insultante, con veleno |
Ten máis que dicir o que caga a cama que o que a limpou
| Cantas veces o culpable ten máis que dicir que o que sofre as consecuencias |
| Díselle aos meniños cando hai que lles remudar o cueiro |
Ten mans de prata
| É moi rica, todo o que toca o converte en prata |
| É moi fría, non se para en nada |
| É moi xeitosa, sabe facer ben as cousas |
Ten narices de can
| Cheira moi ben, ten bo olfacto |
| É moi barulleiro, coma can ladrador |
Ten o cascabel no cu
| Está aínda moi serodio, ten que madurar |
| Por onde vai sempre se sabe, é moi algareiro |
Ten o corazón negro coma a noite
| Está con moita pena |
| É moi mala persoa |
Ten o cu preso á casca do ovo
| É coma un paxariño, moi lixeiro |
| Está aínda moi serodio, ten que madurar |
Ten o estómago cosido coma as costureiras
| Era moda entre as costureiras estaren a dieta |
| As costureiras eran todas de tipo fino |
| As costureiras que andaban polas portas comían pouco |
Ten o ril quente
| Ten o xenio moi pronto, logo salta |
| Vai frío e anda en manga curta |
Ten o teo
Ten oído de porco
| Oe moi mal |
| Oe moi ben |
| Fai que non oe |
Ten pel de sapo
| Ten a pel asarabullada, coma de galiña |
| Ten unha pen moi fina |
Ten refuego
| Grans que lle quedan polo corpo despois dunha doenza |
| Está moi acalorado logo dun esforzo |
| Non para quieto nun sitio |
Ten sete folgos como os gatos
| É moi habilidoso coma os gatos |
| Ten sete vidas como os gatos, sempre sobrevive |
Ten un cu coma un cesto
| Non hai xeito de que marche da casa cando está de visita |
| Un cu moi grande |
| Senta en calquera sitio |
Ten un peito coma un lobo
| Persoa moi paleta |
| Persoa moi falsa |
| Persoa moi dura |
Ten unha boca coma unha alparagata
| Boca moi grande |
| Fala demasiado |
| Sempre mete a pata, fala do que non sabe |
Ten unha lingua ben raspada
| Fala moi ben o galego |
| Atrévese a dicir calquera cousa |
| Mírase moito sempre no que di |
Téñoa coma meniña do ollo
| Moi pequeniña |
| Moi delicada, moi ben tratada |
| Moi clara, moi limpa |
Terceiro con quinto, casamento limpo
| No casamento, o 3º grao de parentesco co 5º non esixía dispensa |
| O terceiro matrimonio dun co 5º do outro non teñen ningún problema social |
| Cando é o 3º ou o 5º noivo, para casar non hai problema |
Tintín por tintín
| Ben aclarado e explicado, con detalle |
| Sen nada que ver co asunto |
| Moi fantástico e novelesco |
Tira para tras
| Ten moita forza |
| Non se deixa tocar |
| Ten moi mal olor |
Tirarlle polo rabo á pega
| Durmir |
| Facer algo moi difícil |
| Estar nos biosbardos, coa mente perdida |
Tivo callentura
| Púxose moi enfadado |
| Tivo febre |
| Estivo bébedo |
Todo se di das mulleres, dos homes non se di nada, son borrachos, mullereiros, todo é unha trapallada
| Todo o que son defectos ou vicios das mulleres son permitidos nos homes |
| Non é certo que os homes sexan peores cás mulleres, son mentiras |
Todos queren meter a súa con día
Trae o pelo á gremensa
| Dicíase antes cando unha muller facía a permanente no pelo |
| Trae o pelo penteado cara atrás |
| Trae o pelo moi enguedellado |
Un ano e un pan logo se van
| Dise cando empeza o ano |
| O tempo logo pasa |
Un día de sol no febreiro come por cantos cabalos hai no reino
| Un día de sol no mes de febreiro reseca as plantas |
| Un só día de sol en febreiro chega para facer medrar as plantas do reino de Galicia |
Un ovo sin sal sete anos fai mal
| Hai que lles botar sal aos ovos |
| Dito humorístico cando se comen ovos fritos |
Un xantar no entroido, unha cama en agosto
| Dáselle a calquera porque custa pouco, no entroido hai sempre comida e no agosto dórmese en calquera sitio |
| É moi custoso, no entroido cómese moito e no agosto hai que buscar un sitio fresco |
Unha vella de bagos xuntou cen canados
| Dise nas vendimas para animar á xente a que traballe moito para acabar pronto |
| Dise nas vendimas para animar á xente a que apañe as uvas soltas ou bagos |
Unha vella e un candil son dous demonios en casa, a vella roña que roña e o candil queimando a graxa
| Dito irónico que se pode aplicar en moitos contextos |
| Aplícase ás persoas máis vellas e gordas |
Vai á casa da tía e non cada día
| Fai visitas á familia ou amigos mais sen cansalos, con xeito |
| Tenlle moito cariño á tía |
Vai atagallando polo bulleiro
| Polo medio e medio da lama nun camiño, poñéndose perdido |
| Sorteando dificultades |
| Parando cada pouco |
Vai co rabo entre as pernas
| Moi fachendoso |
| Con vergoña e coa cara baixa |
| Coma un can cando ladra |
Vai contento como marrao da capa
| Díselle a alguén cando vai casar |
| Moi contento e disposto |
| Moi descontento, forzado |
Vai cos da feira e vén cos do mercado
| Non é de fiar, cambia de opinión segundo conveña |
| É moi sociable, vai con calquera |
| É moi viaxeiro e amigo de coñecer lugares |
Vai criado coma un porco
| Criado moi sucio, sen aseo |
| Mal criado, coma un animal |
| Moi consentido e sobrealimentado |
Vai de mirras prás encollas
| Apícase a unha persoa que se empobreceu |
| Aplícase a unha persoa que vai para vella |
| Aplícase a unha persoa que perdeu a influencia social |
Vai en pés de puta
| Vai con présa, moi apurado |
| Vai coma se fose bailando, con alegría |
| Vai moi incómodo, coma na punta dos pés |
Vai o ouro pró tesouro
| Non hai mellor tesouro que o ouro |
| Ao rico todo lle sae ben, véñenlle todos os cartos |
Vai sen cabezadas
| Vai seguro sen dar cabezadas a cada lado |
| Vai sen alguén que dirixa o asunto |
| Sen freo, louco, como unha besta coas cabezadas rotas |
Vai tan contento que non lle cabe un garavanzo no cu
| Está feliz, moi contento |
| Mellor lle fora non chegar a isto |
| Contento si, mais algo pesararoso |
Vai tirar pedras a un río
| Vai facer algo imposible |
| Vai perder o tempo |
| Anda, non deas a lata |
Vaiche quentar a pavana
| Andar no lombo, bater |
| Dar calor e agarimo |
| Poñer moi nervioso e acelerado |
Vaille como o pez á bota
| Cáelle moi ben |
| Déixao todo negro, todo perdido |
| Non lle cae nada ben, está fóra de sitio |
Vaise moito do pico
| Axiña se pasa ao castelán |
| Persoa que se solta moito da lingua, escápanselle as cousas |
| Non para de falar, é un pesado |
Váiselle o tempo nos camiños
| Párase con calquera que atope |
| Ten os eidos lonxe da casa, ten que andar moito |
| Non sabe calcular canto tempo lle levará chegar |
Vale máis dar a un pillo que pedir a un home de ben
| Sempre é mellor dar aínda que se perda que ter que pedir aínda que sexa a alguén horando |
Vale máis o que o sol deixa que o que a auga cría
| Sen sol as plantas non medran a xeito |
| Nas praias mellor que haxa sol a que chova |
Vale máis onza de trato que arroba de traballo
| Os tratos mellor rápidos, que non dean traballo |
| Os tratantes (viven do trato) viven mellor ca os traballadores |
Vale máis que comera unha bica de rapas
| Iso custa máis ca comer unha boa sobremesa (biscoito) |
| Algo saíu mal, mellor fora non facer nada (bica de rapas: pan de farangullas que non se unen) |
Vale máis ser burra dun sardiñeiro ca muller dun zapateiro
| Non é nada aconsellable casar cun zapateiro |
| A burra pode comer as sobras, a muller non |
Vale máis un ruín arreglo ca un bon preito
| Sempre se gastará menos chegando a un mal arreglo ca indo ao preito |
Vale máis unha labazada a tempo ca un anaco de pan
| Educa máis un castigo a tempo que un agasallo |
| É máis custoso pegarlle a alguén que axudarlle |
Vén á cantada do can
| Vén moi cedo, cando ladran os cans antes de durmir |
| Cando sae de noite e vén moi tarde |
| Non vai vir (os cans non cantan) |
Vénche polo río abaixo
| Dise cando alguén comenta algo moi axeitadamente |
| Algo que se perdeu rapidamente |
| Algo que vén moi ben, moi a xeito |
Veña con Deus¡ (di un) Que quedemos co mesmo santo¡ (responde outro)
| Saúdo típico e contestación en xente maior |
| Saúdo ao entrar na igrexa |
| Saúdo ao pasar diante dun cemiterio |
Veulle coma á burra os peidos
| Que lle cae ben, como os peidos á burra, que a alivian |
| Que lle cae mal, como os peidos á burra que cheiran moito |
| Púxoo nervioso, como os peidos á burra que non a deixan para quieta |
Vive para comer ou come para vivir
| Hai que se manter co suficiente |
Vouche dar un correverás coas pernas para tras
| Voute castigar se non cambias |
| Frase que se lles di aos pequenos para que se entreteñan e non dean a lata |
| Vouche facer un agasallo moi divertido |
Vouche poñer o cu onde non o vexas
| Voute esconder onde non te atopen |
| Voute mandar lonxe |
| Vouche dar uns azoutes |
Xa é un home feito e dereito
| É moi alto |
| Xa se comporta coma un home |
| Dise dun rapaz que non vimos hai tempo e xa medrou moito |
Xa é zorro vello
| Corre moito |
| É un pillabán |
| Ten moita experiencia |
Xa estou no cabo das contas
| Xa estou farto de algo |
| Xa estou para dar a luz |
| Xa estou de volta no asunto |
Xa lle cadra ben: cumpría que lle viñera e vén
| Dito que se pode aplicar en moitos contextos |
Xa lle degola a cabeza
| Xa empeza a dicir parvadas |
| Xa está bastante calvo |
| Xa vai indo cara abaixo, decaendo |
2005-2022 |
ogalego.eu/ogalego.gal ten unha licenza Creative Commons Atribución-Non comercial-Compartir igual 4.0 Internacional. |